بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
الْحَمْدُ للَّهِ الذي جعل بيته الحرام مثابة للناس وأمنا, وجعل زياجته والطواف به حجابا من النار وحصنا, والصلاة والسلام على سيدنا محمد خاتم النبيين وامام المتقين, وعلى اله وصحبه أجمعين. أما بعد :
Narimonrinna ritu.
Iyanae sewwa kitta’ pannessai bicaranna pakkasiwiyang hajjie. Ususung-ngi ritu sarekkoammeng-ngi namalomo naggurui tau mateppe maeloe pasilennereng-ngi pakkasiwiyang hajjie, nassabarini insya Allah natarimai Puang Allahu Ta'ala pakkasiwiang hajjinna nauttama ri suruga pammasena puang pamaseiyye.
Podo bare napabbarakkai Puang Allahu Ta'ala ri sininna tomateppe bacaeng-ngi ritu, amin.
Wassalam
H. Muhammad Yunus Martan
12 Jumadil Awwal 1380 H.
2 N o p e m b e r 1960 H.
PENGANTAR PENULIS
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
الْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ. والصلاة والسلام على سيدنا محمد وعلى اله وصحبه اجمعين
Segala puji bagi Allah yang telah memberi kita iman di dalam dada kita. Shalawat dan salam kami kirimkan kepada junjungan kami, Rasulullah SAW.
Penulis yang dimaksud di sini adalah penulis ulang buku ini dalam tulisan latin, bukan pengarang. Buku ini dikarang oleh Anre Gurutta K. H. Yunus Martan di Sengkang tahun 1381 H/ 1961 M. Saya mendapat amanah untuk menulis ulang buku ini dengan tulisan latin dan tetap menggunakan bahasa bugis.
Al-hamdulillah, buku ini telah selesai ditulis setelah mengalami beberapa kendala terutama dari segi bahasa. Jadi saya mohon kritikan dan sarannya untuk lebih sempurnanya tulisan ini. Jika ada yang ini memberi kritikan silahkan kirim ke 085299093215 atau ke email zakariya.arifin@yahoo.co.id atau email facebook cha_ke@rocketmail.com
Semoga dengan ditulis ulangnya buku ini membawa lebih banyak manfaat bagi umat, Amin.
13 Juni 2011 M.
12 Rajab 1432 H.
Penulis
Muhammad Zakariya Arifin
DAFTAR ISI
Pengantar pengarang iii
Pengantar penulis iv
Daftar isi v
Pakkasiwiyang hajjie 1
Hajjie nenniya umerae 1
Sara waji’na hajjie 1
Sara’ essaana hajjie 2
Rokongna hajjie 2
Ihrang 2
Wettunna nenniya pattakkasengna (acco’na) hajjie 2
Wettunna hajjie 3
Acco’na (pattakkasengna) hajjie 3
Sunna’na ihrang’e 4
Anu harang-nge ri sesena tau ihrang-nge 4
Tawwafe’e 5
Sara’na tawwafe 5
Sunna’na tawwafe’e 6
Assaing-nge 6
Sara’na assaing-nge 7
Wokkofo’e 7
Sara’na wokkofo’e 7
Sunna’na wokkofo’e 7
Waji’na hajjie 8
Attanrie (addempe’e) 8
Sara’na attanrie 9
Sunna’na attanrie 9
Sunna’na hajjie 10
Maddusakeng-nge hajji 10
Rupa-rupa cara bateta pasilennereng-ngi hajjie 10
Lao-laona bateta pasilennereng-ngi pakkasiwiyang hajjie 11
Tarakkani pole ri bolata 11
Appake ihrang’e 13
To mangujuna lao ri tanah Mekka 14
Attawwafe’e 15
Assaing-nge 20
Enrekeng-nge ri Bulu Arafah 22
Wokkofo’e 23
Arewekeng-nge pole ri Bulu Arafah 26
Atakkappong-nge ri Mina 26
Abbennie ri Mina nenniya attanrie 27
Alesung-nge pole ri Mina 27
Tawwafe’ ifadah 28
Assiarae ri Madinah 28
Arewekeng-nge pole ri Madinah 32
Risalaini Jedda 33
PAKKASIWIYANG HAJJIE
Makkedai Puang Allahu Ta'ala :
وَلِلّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً
Bacana : Walillaahi alannasi hijjul baiiti manistathaa-a ilaiihi sabiilaaa
Bettuanna : Napunnaiwi Puang Allahu Ta-ala masse ri tau hajji baitullae ri sesena tau paulle molai lalenna.
Makkeda toi Nabitta Shallallaahu Alaiihi Wasallam :
الحَجُّ المَبْرُورُ لَيْسَ لَهُ جَزَاءٌ إِلاَّ الجَنَّةَ
Bacana : Alhajjul maberuuru laeesa lahuu jazaaun illal jannata
Bettuanna : Naiyya hajji ritarimae degage pamale’na sangadinna suruga.
HAJJIE NENNIYA UMRAE
Naiyya riyaseng-nge hajji iyanaritu riakkattai baitullae akkatta pasilennereng-ngi pakkasiwiang hajjie. Iyanaro riaseng hajji battowa. Naiyya tosi riyaseng-nge umra iyanaritu risiaraiwi baitullae akkatta pasilennereng-ngi pakkasiwiang-nge. Iyanaro riaseng hajji baiccu. Naiyya pakkasiwiang hajjie nenniya umra’e waji’i siseng siumuru risesena tau masukkurie sara’-sara’na.
SARA WAJI’NA HAJJIE
Niyya sara’ waji’na hajjie 5, iyanaritu :
1. Sellengpi. Jaji messuuni kafere’e
2. Ballegepi. Jaji de’ nawajiriwi hajji ananae. Narekko mappallaisengni ananae essani hajjinna, naekiya nawajiriwi paimeng menre hajji narekko ballege ni na paulle toi.
3. Keakkalengpi. Jaji de’ nawajiriwi hajji tau ujangeng-nge sibawa de’to nessa hajjinna narekko menrei hajji.
4. Maradekapi. Jaji de’ nawajiriwi hajji assibawangeng-nge (ata/budak).
5. Paullepi. Niyya riyaseng-nge paulle iyanaritu paulle watangkaleni, paulle warang-parangni, engkana tonangenna, salewangenni laleng-nge, nenniya engkana muhrimna wedding tiwi-i risesena makkunraiyye.
Naiyya riyaseng-nge muhrim iyanaritu tau de’e nawedding riewa siala. Jaji muhrimna makkunraiyye iyanaritu pada-padanna appoona, ana’na, ana buraneena, anaureena kuwaetopa rilaingnae. Jaji pada-padanna ipaana, sappo sisengna, taniya muhrimna.
Naiyya tosi sara’ waji’na umra’e padamoi sara’ waji’na hajjie.
SARA’ ESSAANA HAJJIE
Naiyya sara’ essaana hajjie 3, iyanaritu :
1. Sellengpi. Jaji de’ naessa hajjinna kafere’e, padamui aleena papolei iyarega risellei ri tau laing-nge.
2. Mappallaisengpi. Jaji de’ naessa hajjinna anana de’e pa nappallaiseng. Naikiya wedding mua riselle ri wallinna.
3. Ripapolei ri lalengna wettunna. Naengka mui maddimonri rirampe wettunna hajjie insya Allah.
Naiyya tosi sara’ essaana umra’e padamui sara’ essaana hajjie.
ROKONGNA HAJJIE
Naiyya rokongna hajjie 6 iyanaritu :
1. Ihrang
2. Wokkofo di Bulu Arafah
3. Tawwafe’e ri Baitullae
4. Assaing-nge ri pallawangenna Safa na Marwah
5. Tahallolo’e, bettuanna rikellui gemme’e iyarega ri goncing-ngi sikurang-kurangna 3 lampa gemme
6. Appattaratte’e. Bettuanna ripattaratte’i sininna rokong purae rirampe sangadinna assaing-nge de’ namarigaga ripapole riyolo wokkofo rimunri tawwafe qudum. Makkotoro akkelluue de’ namarigaga ripapole riyolo tawwafe rokong, rimunri wokkofo.
Naiyya tosi rokongna umrae padamui rokongna hajjie sangadinna wokkofo’e ri Bulu Arafah. Naekiya waji’i ripattaratte’ maneng rokongna kuwaena ihrangki riyolo inappa mattawwafe’ inappa massaing inappani makkelluu iyarega maggoncing.
Papparengerang : Nigi-nigi tettang-ngi salasewwanna rokongna hajjie majeppu de’ naessa hajjinna. Nade’ nawedding riteppang nasaba mappaddara padatoha waji’na hajjie
IHRANG
Naiyya riyaseng-nge ihrang iyanaritu riniyakeng-ngi muttamaiwi pakkasiwing hajjie iyarega umrae ri lalengna wettunna nenniya pattakkasengna turu’ pada toha mattie ribicara insya Allah.
WETTUNNA NENNIYA PATTAKKASENGNA (ACCO’NA) HAJJIE
Naiyyya riyaseng-nge miqat iyanaritu wettu iyarega onrong (pattakkaseng) ri onroiyye muttamaiwi pakkasiwiyang hajjie nenniya umrae.
Tattawai miqat’e ri duwae tawangna, iyanaritu :
1. Miqat wettu (miqat zamani)
2. Miqat onrong (miqat makani)
Naiyya riyaseng-nge miqat wettu iyanaritu wettu ri onroiyye muttamaiwi pakkasiwiyang hajjie nenniya umrae.
Naiyya tosi riyaseng-nge miqat onrong iyanaritu onrong (acco’ iyarega pattakkaseng) rionroiyye muttamaiwi pakkasiwiyang hajjie nenniya umrae.
WETTUNNA HAJJIE
Naiyya wettunna hajjie iyanaritu mappammula seddi ompona uleng sawwaleng gangkanna pajjarengna seppulo ompona uleng hajji. Iyanaro wettue riyaseng asyhurul hajji uleng hajji. Jaji de’ nawedding riuttamai pakkasiwiyang hajjie narekko taniya ri lalengna wettu purae rirampe.
Naiyanamua wettunna umrae iyanaritu yamanengna uleng-nge. Jaji pega-pega na tomaelo muttamaiwi umrae majjeppu de’gaga halangenna.
ACCO’NA (PATTAKKASENGNA) HAJJIE
Naiyya acco’na (pattakkasengna) hajjie risesena tau polewe ri saliwengna Tanah Mekka limai, iyanaritu :
1. Juhfah, iyanaritu seddi kampong ri pallawangenna Tanah Mekka na Madinah macawe pole ri kampong ri tellaae Rabig. Acco’na jama’ polewe Tanah Mesir nenniya Tanah Sami (Syam) enreng-nge Tanah Magrib.
2. Zaatu Irqin. Acco’na jama’ polewe Tanah Irak.
3. Zul-Hulaifah. Acco’na polewe ri Madinah
4. Yalamlam. Acco’na polewe ri Indonesia nenniya Tanah Yaman enreng-nge Tanah Hindi.
Naengka mato pattaro makkeda naiyya jama’ polewe ri Indonesia de’ namarigaga ihrang ri Jeddah. Narekko matterui ri Madinah jama’ polewe ri Indonesia nesseeriwi ihrang ri tujunna Zul Hulaefah narekko lesuni pole ri Madinah.
5. Qarnu. Acco’na jama’ polewe ri Najdah.
Naiyya mua acco’na tau monroe ri Tanah Mekkah iyanaritu Tana Mekka. Jaji de’ naparellu messu ri tujunna acco’e inappa ihrang, yakkeppa koni ri Tanah Mekka ihrang.
Naiyatosi acco’na umrae padamui acco’na hajjie. Naekiya ri sesena tau engkae ri Tana Mekka narekko maeloi mala umra nesseriwi messue ri tana hallala kaminang macawe’e inappani ihrang, kuwaena messui ri onrong riyaseng-nge Tan’im iyarega ri tujunna Ju’rana akkoniro ihrang inappa tama ri Tana Mekka passukkui umrana.
SUNNA’NA IHRANG’E
Naiyya sunna’na ihrang’e maega, saisanna ritu :
1. To cemme riyolo inappa to ihrang
2. Ritobbai kanukue
3. Rikellui gemme’e
4. Rigoncing-ngi bulu ceppie
5. Ripalesang-ngi bulu-bulu engkae ri lanro aleta
6. To massempajang 2 rakang sunna ihrang
7. To mangolo ri kibelae ri wettu ri pammulainna ihrang
8. To ma talbiyah. Naengka mui maddimunri rirampe lapalengna talbiyae insya Allah
ANU HARANG-NGEE RI SESENA TAU IHRANG-NGEE
Naiyya anu harang-nge ri sesena tau ihrang’e 10, iyanaritu :
1. Harang-ngi pake pakean mallowangeng orowanewe kuwaena lipa, waju, sulara kuwaetopa rilaingnae
2. Harang-ngi nasampo ulunna orowanewe
3. Harang-ngi nasampo rupanna makkunraiyye nenniya harang toi pake sipu lima
4. Harang-ngi mabbauu-bauu (mamminya-minya)
5. Harang-ngi naminyaki ulunna nenniya jangko’na enreng-nge bulu rupanna, jaji de’ nawedding maminyak rambut nenniya mabbokaa kuwaetopa pada-padanna ritu
6. Harang-ngi napalesang bulu-bulunna kuwaena nakellui iyarega nagoncing-ngi iyarega nareddui iyarega natunui
7. Harang-ngi natobba’ kanukunna
8. Harang-ngi mannikka (kawin)
9. Harang-ngi maddoholo nenniya harang toi pappadiyolona addoholoe narekko nasibawaiwi cinna
10. Harang-ngi reng-ngeng olokolo pottanang malinrang-nge. Nenniya Harang toi natebbang aju-kajung-nge iyarega nareddu taneng-taneng-nge
Dua papparengerang
Mula-mulanna : nigi-nigi papolei salaseuwanna gau purae rirampe ri wettu ihrangna majeppu nawajiriwi mapidyah iyarega gerei seddi bembe iyarega mappuasai 3 esso iyarega mappanrei 6 miskin, tungke-tungke 1 miskin sicupa’ anre. Sangadinna nikkae nenniya addoholoe enreng-nge abbunoe reng-ngeng, majeppu ritu bicaranna padatoha ripannessae riyawa iyanaritu :
1. Annikkae de’to nawaji mapidyah naekiya de’ naessa nikkana
2. Addoholoe maddusakeng-ngi hajji padatoha mattie ripannessa insya Allah
3. Abbunoe enreng-nge rengeng, nawajiriwi seddi olokolo an’am pada-padae rajana rengeng-ngi naunoe, iyarega mappanrei miskin turu padaroha engkana olokolo naunoe iyarega mappuasai sing-ega bilanna cupa’e bettuanna narekko angke’na olokolo naunoe 30 cupa’ anre nawajiriwi mappuasa 30 essona.
Maduanna : nigi-nigi ihrang natebbang ajukajung battowa nawajiriwi tokong-ngi 1 sapi, sangadinna ajukajung biccu’mi natebbang natokong-ngi seddi bembe.
TAWWAFE’E
Naiyya riyaseng-nge tawwafe’ iyanritu maggoliling ri baitullae 7x (wekka petu makkoling). Tattawai ri 3 (tellue) tawangna iyanaritu :
1. Tawwafe rokong. Iyanaritu tawwafe ripapolewe rimunri purata wokkofo. Iyanaro ritella tawwafe ifadah de’ naessa hajjie narekko de’ naripapole.
2. Tawwafe wajib iyanaritu tawwafe wadaa waji’i ripapole narekko tomaelona salaiwi Tanah Mekka. Narekko de’ na ripapole nessamua hajjie naekiya nawajiriwi mappaddara.
3. Tawwafe sunna. Iyanaritu tawwafe qudum ripapolewe riwettu mula-mula takkappota ri Tanah Mekka. Naekiya iyatomi papolei tawwafe qudum’e tau malae hajji ifrad iyarega hajji qiraan. Naiyamua tau malae hajji tamattu de’ napapolei tawwafe qudum’e yakkeppaha tawwafe rokongna umrae napapole. Naekiya sitongeng-tongengna siuttamang matoi sibawa tawwafe qudum’e.
SARA’NA TAWWAFE
Naiyya sara’na tawwafe siare’i iyanaritu :
1. Risampoi ure’e
2. Mapaccing-ngi watangkalewe pole ri haddese baiccue nenniya haddese battowae
3. Mapaccing-ngi watangkaleta nenniya pakeangta pole ri najisie
4. Ripammulai tawwafe’e ri batu abbaung-nge hajar aswad nenniya ri paccappuri toi ri batu abbaung-nge
5. Ritaro abiyoi baitullae nenniya messu manengpi lanro aleta pole ri baitullae. Jaji narekko rikarawai tembo’na baitullae iyarega ripatoppoi jaritta ri lebo’na batu massalekoe majeppu de’ naessa tawwafe’ta
6. 7x (wekka pitu ki) maggoliling
7. Ripappolei ri laleng masiji
8. Aja’ naengka riakkattai sangadinna tawwafe’e
9. Riniyakeng-ngi tawwafe’e riwettu ripammulainna tawwafe’ta sangadinna tawwafe’ rokong-nge nenniya tawwafe’ qudum’e de’ to nasara’ niya’e nasaba muttamai ri lalengna niya’na pakkasiwiyang hajjie.
SUNNA’NA TAWWAFE’E
Naiyya sunna’na tawwafe’e 8 (aruwai) iyanaritu :
1. Tomangolo ri baitullae riwettu ripammulainna tawwafe’ta inappa ri niyakeng tawwafe’e inappani to joppa.
2. To mallaleng aje mattawwafe’
3. Ripamegaiwi paddoangengta. Naengka mui rirampe maddimunri insya Allah paddoangenna tawwafe’e
4. To canda’-canda’ (cende-cende) ri aggolilingeng mammulang-nge, maduwae enreng-nge matellue. Inappani jokka pada biasae ri aggolilingeng maeppae lettu ri cappa’na. silaingeng-ngi makkunraiyye de’to narisunnakeng canda’-canda’.
5. Risaleppang pakannai pakeyang ihrangta, bettuanna ritaroi teng-ngana pakeyang ihrangta ri yawana alepa’ atautta inappa ritaro cappa’na wali-wali ri yase’na salangka abiyota.
6. To maddeppe ri seddena baitullae narekko de’ to nasilulu tauwwe. Silaingeng-ngi makkunaraiyye maseo kessing-ngi mabela-bela cedde pole ri baitullae
7. Ripasiola-olai, bettuanna aja’ naripappettu tawwafe’ta gangka sukkuna. Jaji essamua tawwafe’e narekko de’ nasiola-ola, kuwaena alarapangna to matteng-ngang tawwafe’ namarusa’ jenne’ta nesseriki lao majjenne inappa to lesu paimeng passukkui tawwafe’ta nade’to naparellu ripammula paimeng tawwafe’ta.
8. To massempajang duwa rakang sunna tawwafe’ rimunri purata matawwafe’
ASSAING-NGE
Naiyya riyaseng-nge massaing iyanaritu jokka (mallaleng) ri pallawangenna Safa na Marwah.
Naiyya riyaseng-nge Safa iyanaritu fongna bulu ritellae Jabal Qubais naiyyatosi riyaseng-nge Marwah iyanaritu pongna bulu ritellae Jabal Qaequaa.
SARA’NA ASSAING-NGE
Naiyya sara’na assaing-nge maega iyanaritu :
1. Babu Safa riola messu narekko to maelo lao massaing.
2. To menre ri addenengna Safa gangka iritana baitullae.
3. Mapaccingki pole ri haddese’e nenniya najisi’e.
4. Risampoi ure’e.
5. To mallaleng aje massaing.
6. Canda-candaki (cende-cendeki) narekko to matteng-ngang massaing. Naengka mua tanrangna makudara tujunna rionroiyye canda-canda.
7. Narekko ridapiini tujunna onrong rionroiyye canda-canda ribacai makkedae :
رَبِ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَتَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ اِنَكَ تَعْلَمُ مَالاَ نَعْلَمُ اِنَّكَ اَنْتَ الاَعَزُّ الاَكْرَمُ.
Bacana : Rabbigfirlii warham wa tajaawaz ammaa ta’lamu innaka ta’lamu maalaa na’lamu innaka antal a’azzul akramu.
8. Ripamegaiwi paddoangengta nenniya addampe-rampeta ri Puang Allahu Ta'ala ri lalengna assaing-nge.
WOKKOFO’E
Naiyya riaseng-nge wokkofo’ bettuanna engkaki hadere ri padangna (tana lappaana) Bulu Arafah ri esso ma-9 (aserana) ompona uleng hajji.
SARA’NA WOKKOFO’E
Naiyya sara’na wokkofo’e duwai iyanaritu :
Mula-mulanna: Hadere’ki ri Padang Arafah ri lalengna wettunna. Naiyya wettunna wokkofo’e iyanaritu mappammula lesangna essoe ri esso ma-9 (asera)na ompona uleng hajji gangka mompona pajjareng-nge ri esso maseppulona uleng hajji. Mauni cinampe’mi bawang to monro iyarega to lalo iyarega to matinro ri lalengna rekkuwaero wettue majeppu essani wokkofo’ta.
Maduwanna : Engkapi tau sitinaja papole pakkasiwiyang. Jaji pada-padanna tau ujangeng-nge de’ naessa wokkofo’na.
SUNNA’NA WOKKOFO’E
Naiyya sunna’na wokkofo’e maega, saisanna ritu :
1. Wokkofo’ki ri tujunna biyasae naonroi wokkofo’ Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam iyanaritu ri tujunna batu battowae ri pongna Bulu Arafah. Sangadinna de’ pakkullengta, pegi-pegi monroki wokkofo’ essani wokkofo’ta assaleng komoi ri Padang Arafah.
2. Ripamegaiwi paddoangengta nenniya addampe-rampeta ri Puang Allahu Ta'ala ri wettu wokkofo’ta. Insya Allah engka mui rirampe maddimunri paddoangeng masero lebbie ribaca ri wettu wokkofo’ta.
3. Ri passimata-matai atitta mangolo ri sese arajanna Puang Allahu Ta'ala.
4. Mapaccingki pole ri haddese’e nenniya najisi’e
5. Risampoi ure’e
6. Tomangolo ri kibela’e ri wettu wokkofo’ta
WAJI’NA HAJJIE
Naiyya waji’na hajjie 5 (limai) iyanaritu :
1. Ihrangki pole ri acco’e. Purani ripannessa riaseng-nge acco’ (pattakkaseng)
2. Mabbenniki ri Muzdalifah. Nasaniyasani narekko engkaki ri Muzdalifah ri munri purana tawaduwa wennie ri wenni maseppulona uleng hajji mauni de’ na tomatinro nenniya mauni cinampe’mi bawang.
3. Mabbenniki ri Mina ri wenni-wenni tasyriq’e iyanaritu wenni maseppulona seddi nenniya maseppulona duwa enreng-nge maseppulona tellu uleng hajji. Naekiya narekko maelo’ki massita (maddoholo/hubungan sex) lisu ri tanah Mekka wedding mua duwampenni bawang mabbenniki ri Mina.
4. Attanrie (addempe’e) ri Jamratul Aqabah ri esso maseppulona uleng hajji nenniya ri Jamrae itellu esso tasyriq. Insya Allah engka mui rirampe maddimunri ri bicaranna attanring-nge.
5. Rininiwi anu harang-nge ri sesena tau ihrang’e
Naiyya tosi waji’na umrae duwai iyanaritu :
• Ripammulai ihrang’e ri acco’na
• Rininiriwi anu harang-nge ri sesena tau ihrang’e
Papparengerang : Uppanna-uppanna ritettang-ngi salasewwanna waji’na hajjie majeppu essa mui hajjie naekiya nawajiriki mappaddara. Silaingeng-ngi rokonna hajjie de’ naessa hajjie narekko ritettang-ngi nade’to nawedding riteppang nasaba appaddara.
ATTANRIE (ADDEMPE’E)
Naiyya riaseng-nge attanri iyanaritu rirempe’i jamrae nasaba bacu-bacu. Naiyya jamrah ritanrie tellui iyanaritu :
- Jamrah mammulang-nge جَمْرَةُ الاُوْلَى
- Jamrah teng-ngae جَمْرَةُ الوُسْطَى
- Jamrah paccappurang-nge جَمْرَةُ العَقَبَةِ
Naiyya bunge-bunge ritanrie narekko poleki ri Bulu Arafah iyanaritu Jamratul Aqabah ale-alena ri esso maseppulona uleng hajji. Narekko esso tasyriqni (mappammula ri maseppulona siddi gangkanna maseppulona tellu uleng hajji) ritanringni jamrae iya tellu mappammula ri munri loro.
SARA’NA ATTANRIE
Naiyya sara’na attanrie 7 (pitui):
1. Ripattaratte’i. Jaji narekko esso tasyriqni mappammulani ri tanring jamrah mammulang-nge inappa jamrah teng-ngae inappa Jamratul Aqabah. Makkoniro esso-esso ri lalengna tellungessoe iyarega duwa ngessoe narekko duwampennimi to mabbenni.
2. Pitu bacu-bacu ritanringeng-ngi tungke-tungke tasseddie jamrah, nenniya wekkapitu riaddempekeng. Jaji de’naessa narekko sisengmi riaddempekeng pitue bacu-bacu.
3. Riaddempekengpi bacu-bacue. Jaji de’naessa narekko ripalenne bawangmi bacu-bacue ri jamrae.
4. Bacu-bacupa riattanriang. Jaji de’naessa narekko tekke tana iyarega aju-aju kowaetopa pada-padanna ritu.
5. Riakkattaipi tanriwi jamrae. Jaji de’naessa narekko riappeyang-ngi bacu-bacue ri elle’e mauni tatteppa muna ri lalengna jamrae.
6. Rikennapi jamrae. Jaji de’ naessa narekko ulunnami tauwwe rikenna
7. Limang ta’ pa maddempekeng-ngi bacu-bacue. Jaji de’naessa narekko riappappekeng-ngi bacu-bacue.
SUNNA’NA ATTANRIE
Naiyya sunna’na attanrie maega, saisanna ritu :
1. To cemme inappa to lao mattanring
2. Ripasiola-olai tanriwi jamrae iya tellu.
3. Lima atauta maddempekeng-ngi bacu-bacue
4. Ribissaiwi riolo bacu-bacue inappa riattanriang
5. Engkapi bacu-bacu riattanriang-nge marenni-renni cedde, kira-kira pada rajanna indo jarie.
6. To takabbere’ tungke-tungke riattanriyangna bacu-bacue, ribacai makkedae: بِسِْم اللهِ الَلهُ اَكْبَرُ (Bismillahi allahu akbar)
Papparengerang : Narekko malasai jama’e de’namarigaga riselle mattanring ri tau laing-nge.
SUNNA’NA HAJJIE
Naiyya sunna’na hajjie maega. Saisanna saisanna taggattung ri ihrang’e saisa taggattung ri assaing-nge saisato taggattung ri wokkofo’e. Napurani ribicara tassedi-seddi.
Saisatoparo sunna’na hajjie iya de’epa napura ripannessa iyanaritu:
1. Abbennie ri Mina ri wenni ma’aserana uleng hajji (wennina wokkofo’) naekiya maperii ri sesena jama’e paddupai nasaba macipi wettue.
2. Mapperi-periki jokka narekko rirattei onrong riyaseng-ngeWadi Muhassir ri pallawangenna Muzdalifah na Mina.
3. To tettong mangolo ri kibelae ri cappa’na Muzdalifah naripamegai addampe-rampe ri Puang Allahu Ta'ala.
4. Ripaggennei 3 mpenni mabbenniki ri Mina
5. Ripamegai sempajangta nenniya tawwafe’ta
6. Ripamegai minung-nge wae zam-zam
MADDUSAKENG-NGE HAJJI
Naiyya maddusakengnge hajji iyanaritu addoholo’e, maddusakeng-ngi hajji ri orowanewe nenniya ri makkunraiyye. Nigi-nigi marusa’ hajjinna nasaba addoholo’ nawajiriwi tellu sewwa-sewwa, iyanaritu :
1. Nawajiriwi patterui gau-gau’na hajji gangka sukkuuna
2. Nawajiriwi kallai hajjinna ri taung mangoloe (taung paimengna) padamui engkana hajji parellu iyarega hajji sunna
3. Nawajiriwi orowanewe mapidyah (makkappara). Naiyamua makkunraiyye de’ to nawajiriwi. Naiyya pidyahna iyanaritu gerei 1 unta. Narekko de’ naullei gere unta napasellei nasaba 1 sapi. Narekko de’ si naullei gere sapi napaselleini nasaba 7 bembe. Iyamanengnaro olokolo purae rirampe de’ nawedding engka acaca’na padatoha olokolo maeloe riakkarobang. Narekko de’ si naullei gere pitu bembe natassere’ni ellinna untae turu padatoha pattassere’na tau Mekkae inappa nangellinganna anre iya wedding-nge riappitarang inappa nassidekkang ki tau kasi-asinna Tana Mekka. Narekko de’ si naullei massidekkae nasaba anre nesseriwi mappuasa siagi-siagi eganna angke’na untae sikotoro essona mappuasa. Alarapangna narekko 100 cupa bere’ angke’na untae nawajirini mappuasa 100 essona.
RUPA-RUPA CARA BATETA PASILENNERENG-NGI HAJJIE
Narekko tomaelo pasilennekeng-ngi pakkasiwiang hajjie, 3 nrupa cara wedding riola, iyanaritu :
1. Hajji ifrad, iyanaritu pakkasiwiang hajjie riyolo ripapole, rimunripi inappa ripapole umrae. Iyanae cara kaminang malebbi naekiya de’ nawedding riludung pakeang ihrangta sangadinna to polepa ri Bulu Arafah. Jaji narekko masagena mopi wettue maperi’i hajji ifrad’e nasaba marejjing ri seseta narekko maittaki mappake ihrang.
2. Hajji tamattu iyanaritu umrae riolo ripapole ri lalengna uleng hajji, ri munripi naripapole hajjie.
3. Hajji qiran, iyanaritu ripassamang-ngi pasilennerang-ngi hajjie sibawa umrae.
Papparengerang : Narekko hajji tamattu iyarega hajji qiraan ripapole nawajiriki mappaddara.
LAO-LAONA BATETA
PASILENNERENG-NGI PAKKASIWIYANG HAJJIE
Nareko tomaelo menre ri tanah mapaccing-nge lebbi rioloi ripadecengi akkattae. Aja naengka riakkattai sangadinna pakkasiwiang hajjiemi simata-mata sarekkoammeng-ngi natarimai Puang Allahu Ta'ala pakkasiwiang hajjitta sibawa madeceng nassabarini narilolongeng upe’ marajae ri lino nenniya alabang battowae ri ahera.
Paimeng nesseriki tobakeng-ngi gau maddiyolota nasaba rireddu’na aleta pole ri gau majaae naripettuini ri atie de’na natomaelo lisuiwi paimeng gau-gau maddiyolota sibawa risessekengni ale ritu.
TARAKKANI POLE RI BOLATA
Narekko to maelo’na salaiwi bolata to massempajangna 2 rakang. Naiyya niya’na iyanaritu : uwakkatta massempajang sunna allalengeng-nge 2 rakang. Riappanguppureng-ngi ri rakang mamulang-nge Qulyaa ayyuhal kaafiruun, ri rakang maduwae qul huwallahu ahade. Narekko to maelo’na massempajang ripangoloni atie ri sese arajangna Puang Allahu Ta'ala na ribaca iyaewe paddoangeng-nge :
اللَّهمَّ إِنَّا نَسْأَلُكَ فِي سَفَرِنَا هَذَا الْبِرَّ وَالتَّقْوَى، وَمِنَ الْعَمَلِ مَا تَرْضَى، اللَّهمَّ هَوِّنْ عَلَيْنَا سَفَرَنَا هَذَا، وَاطْوِ عَنَّا بُعْدَهُ، اللَّهمَّ أَنْتَ الصَّاحِبُ فِي السَّفَرِ، وَالْخَلِيفَةُ فِي الْأَهْلِ، اللَّهمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنْ وَعْثَاءِ السَّفَرِ، وَكَآبَةِ الْمَنْظَرِ، وَسُوءِ الْمُنْقَلَبِ فِي الْمَالِ وَالْأَهْلِ وَالْوَلَدِ
Bacana : Allaahumma innaa nas’aluka fii safarinaa hadzaal birra wattaqewaa, waminal amali maa tardhaa, allaahumma hawwin alainaa safaranaa haazaa, wa athwi annaa bu’dahuu, allaahumma antas shaahibu fis safari, wal khaliifatu fil ahli, allaahumma innii auudzu bika min wa’tsaais safari, wa kaabatil manzhaari, wa suuil munqalabi fil maali wal ahli wal waladi.
Inappani ribaca ayat kursi sibawa Li iilaafi quraisyin nariniyakeng ri atie malai pakkalituutu ri watang kaleta nenniya nenniya ri sininna tau riewae sibawa kuwaetopa sininna tau risalaiyye rimunri. Narekko to messuna pole ri babangna bolata ribacani makkeda :
بِسْمِ اللهِ تَوَكَلْتُ عَلَى اللهِ لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إِلاَ بِاللهِ
Bacana : Bismillaahi tawakkaltu alaal laahi laa haoola walaa quwwata illa billaahi
Narekko riakkalleccakengni ajeta ri tonangeng-nge to makkedana “Bismillah”. Narekko makessingni tudang-nge ribacani makkeda :
اللَّهُ أَكْبَر 3X سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لمُنْقَلِبُونَ
Bacana : Allahu akbar 3X subehaanal ladzii sakh-khara lanaa hadzaa, wamaa kunna lahuu nuqeriniin, wainnaa ilaa rabbina lamunqalibuun.
Narekko riakkalleccakengni ajeeta ri kappala’e ribacai “bismillah”. Narekko makessingni tudang-nge ribacasi paimeng “subehaanal lazii sakhkhara...” lettu ri cappa’na. Inappa ribaca makkedae :
بِسْمِ اللّهِ مَجْرَاهَا وَمُرْسَاهَا إِنَّ رَبِّى لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ .وَمَا قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ وَالأَرْضُ جَمِيعًا قَبْضَتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَالسَّموَاتُ مَطْوِيَّاتٌ بِيَمِينِهِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ
Bacana : Bismillahi majeraaha wamursaahaa inna rabbii lagafuurun rahiim. Wamaa qadaruullaaha haqqa qaderihii wal ardhu jamiian qabedhatuhuu yaumal qiyaamati wassamaawaatu mathwiyaatun biyamiinihii subehaanahu wata’ala amaa yusyrikuun.
Narekko rilaloini sediie wanua natomaelo leppangiwi ribacai makkedae :
الَلَّهُمَّ ارْزُقْنِيْ جَنَاهًا وَأَعِذْنِيْ مِنْ وَبَاهََا وَحَبِبْنَا اِلَى اَهْلِهَا وَحَبِبْ صَالِحِى أَهْلِهَا اِلَيْنَا.
Bacana : Allaahummar zuqenii janaahan wa aidznii min wabaahan wa habbibenaa ilaa ahlihaa wa habbibe shaalihi ahlihaa ilaiinaa.
Narekko rinooriwi iyaro wanuwae ribacai makkeda :
أَعُوذُ بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّاتِ مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ
Bacana : Auudzu bikalimaatil laahit taamati min syarri maa khalaqa
Sipungeng mallalengta masero kessing-ngi rikasera nenniya ripasijama’ sempajangta. Iyaro lao-laona makaserae nenniya mappasijama’e engkamui urampe rilalengna kitta’ku riyaseng-nge Ash-shalaatu imaaduddiin. Narekko maelo’ki maelo’ki manessaiwi bicaranna, tabacai iyaro kitta’e.
APPAKE IHRANG’E
Narekko ridapini Yalamlam ripammulaini muttamaiwi pakkasiwiang hajjie. Iyarega akkopi ri Jeddah, turu padatoha pattaro maduwae. Jaji ripileni maeloe ri ihrangeng pole ri salasewwanna 3 rupae gau iyanaritu. Hajji ifrad iyarega hajji tamattu iyarega hajji qiran. Sangadinna masagena mupi wettue, hajji tamattue mabbiasa ripapole tomaelo’pi menre Bulu Arafah inappa ri ihrangeng hajjie.
Riolo de’ napa nato ihrang risunnakeng-ngi tobba’i kanukutta nenniya ripaccingiwi bulu-bulu engkae ri watang kaleta inappa tocemme sunna ihrang. Iyanae niya’na cemme ihrang’e.
نَوَيْتُ اْلغُسْلَ لِلاِحْرَامِ سُنَّةً لِلَهِ تَعَالَى
Bacana : Nawaitul gusla lil ihraami sunnatan lillaahi ta’ala
Bettuanna : uwakkatta cemme ihrang sunna karana Puang Allahu Ta'ala
Narekko topurana cemme natopura tona majjenne, ripakeni pakeang ihrangta iyanaritu duwa lampa pakeang mapute tengrijai (malowangeng). Siddi riappakambang seddito riassalipu ri sesena orowanewe. Naiyamua makkunaraiyye pakeanna mua mabiasae napake naiyakiya aja’ nasampoi rupanna nenniya aja’ to napake sipuu lima. Inappani to massempajang sunna ihrang duwa rakang. Iyanae lapalengna niya’na :
اُصَلِى سُنَّةَ اْلاِحْرَامِ رَكَعَتَيْنِ لِلَهِ تَعَالَى اَللهُ اَكْبَرُ
Bacana : Ushalli sunnatal ihraami raka’ataini lillaahi ta’ala, Allahu akbar
Bettuanna: Uwassempajangeng-ngi sunna ihrangnge 2 rakang karana Puang Allahu Ta'ala.
Riappanguppureng-ngi ri rakang mammulang-nge Qulyaa ayyuhal kaafiruun, ri rakang maduwae Qul huwallaahu ahad. Narekko topurana massempajang, riniyakengni ihrangeng-ngi umrae narekko hajji tamattu riala. Iyanae lapalengna niya’na :
نَوَيْتُ اْلعُمْرَةَ وَأَحْرَمْتُ بِهَا لِلَهِ تَعَالَى
Bacana : Nawaiitul umrata wa ahramtu bihaa lillaahi ta’ala
Bettuanna : uwakkattai muttamaiwi umrae na uihrangenni ritu karana Puang Allahu Ta'ala.
Inappani to matalbiyah. Iyanae lapalengna talbiyae :
لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لاَ شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ، إِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لا شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ بِعُمْرَةٍ حَقًّا تَعَبُّدًا وَرِقًا. اَلَلهُمَّ صَلّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَلِ مُحَمَّدٍ.
Bacana : Labbaikal laahumma labbaiik, labbaiika laa syariika laka labbaiik, innalhmada wanni’mata laka walmulka laa syariika laka labbaiik bi umratin haqqan ta’abbudan wariqaan. Allaahumma shalli alaa Muhammadin wa alaa aali Muhammad
Narekko hajji ifrad ri’ihrangeng riniyakengni makkeda :
نَوَيْتُ الْحَجَّ وَاَحْرَمْتُ بِهِ لِلهِ تَعَالَى
Bacana : Nawaiitul hajja wa ahramtu bihii lillaahi ta’ala
Bettuanna : uwakkatta muttamai pakkasiwiang hajji nau ihrangenni ritu karana Puang Allahu Ta'ala.
Nainappa to ma talbiyah padatoha purae rirampe. Naikiya ripaselleiwi cedde lapalengna natomakkeda :
لَبَّيْكَ بِحَجَّةِ حَقًّا تَعَبُدًا وَرِقًا
Bacana : labbaiika bi hajjatin haqqan ta’abbudan wariqan
Iyatosi narekko hajji qiran ri ihrangeng riniyakeng-ngi makkeda :
نَوَيْتُ الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ وَاَحْرَمْتُ بِهِمَا لِلَهِ تَعَالَى
Bacana : Nawaitul hajja wal umrata wa ahramtu bihimaa lillaahi ta’ala
Bettuanna : Uwakkattai muttamaiwi pakkasiwiang hajjie nenniya umrae na u ihrangenni ritu iya duwa karana Puang Allahu Ta'ala.
Inappani to ma talbiyah padatoha purae rirampe, naikiya ripinrai cedde lapalengna natomakkeda :
لبَّيْكَ بِحَجَّةٍ وَعُمْرَةِ حَقًّا تَعَبُّدًا وَرِقًا
Bacana : Labbaika bi hajjatin wa umratin haqqan ta’abbudan wariqan
Narekko topurana niya’ ihrang, harangni ripapole seppulo rupangna gau turu padatoha purae ripannessa lebbi riolo.
TO MANGUJUNA LAO RI TANAH MEKKA
Narekko topurana ihrang, tomappangujuna lao ri Tanah Mekka. Narekko iritani bolae ri Tanah Mekka ribacani makkeda :
اَلَلهُمَّ اجْعَلْ لِيْ بِهَا قَرَارًا وَارْزُقْنِيْ فِيْهَا رِزْقًا حَلاَلاً
Bacana : Allahumma jeal lii bihaa qaraaran warzuqenii fiihaa rizqan halaalan
Narekko to muttamani ri Tanah Mapaccing-nge nesseriki passangka-sangkai appakatuna aleta nenniya tauuta ri sese arajanna Puang Allahu Ta'ala naribaca makkeda :
اَلَلهُمَ هَذَا حَرَمُكَ وَأَمْنُكَ فَحَرِمْنِيْ عَلَى النَّارِ وَأَمِنِيْ مِنْ عَذَابِكَ يَوْمَ تَبْعَثُ عِبَادَكَ وَاجْعَلْنِيْ مِنْ أَوْلِيَائِكَ وَأَهْلِ طاَعَتِكَ
Bacana : Allaahumma haadzaa haramuka wa amnuka faharrimnii alaan naari wa aaminnii min adzaabika yauma tabeatsu ibaadaka majealnii min auuliyaaika wa ahli thaa’atika.
Narekko iritani baitullae ribacani makkedae :
الَلَهُمَ زِدْ هَذَا الْبَيْتَ تَشْرِيْفًا وَتَعْظِيْمًا وَتَكْرِيْمًا وَمَهَابَةً وَزِدْ مِنْ شَرَّفَهُ وَكَرَّمَهُ مِمَّنْ حَجَّةً أَوِ اعْتَمَرَهُ تَشْرِيًْفا وَتَكْرِيْمًا وَتَعْظِيْمًا وَبِرًّا.
Bacana : Allaahumma zide hazaal baiita tasyriifan wa ta’zhiiman wa takriiman wa mahaabatan wa zide man syarrafahuu wakarramahuu minman hajjatan awi’tamarahuu tasyriifan watakriiman wata’zhiiman wa birran.
Inappani to muttama ri masiji’e Tanah Haram nariola muttama Babus Salam naribaca makkedae :
اَلَلهُمَّ أَنْتَ السَّلاَمُ، وَمِنْكَ السَّلاَمُ فَحَيِّنَا رَبَّنَا بِالسَّلاَمِ وَأَدْخِلْنَا الْجَنَّةَ دَارَ السَّلاَمُ، تَبَارَكْتَ رَبَّناَ وَتَعَالَيْتَ يَا ذَا الْجَلاَلِ وَالإِكْرَامِ. الَلَهُمَ افْتَحْ لِيْ أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ وَمَغْفِرَتِكَ وَادْخِلْنِيْ فِيْهَا بِسْمِ اللهِ وَالْحَمْدُ للهِ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُوْلِ اللهِ.
Bacana : Allaahumma antas salaam, wa minkas salaam, fahayyinaa rabbanaa bissalaam, wa adekhilnal jannata daaras salam, tabaarakta rabbanaa wa ta’aalaiita yaa dzal jalaali wal ikraam. Allaahummaftahlii abewaaba rahmatika wa magefiratika wa adekhlinii fiihaa, bismillaahi walhamdu lillaahi wash-shalaatu wassalaamu alaa rasuulillaah.
ATTAWWAFE’E
Inappani to matteru mattawwafe’ ri baitullae. Narekko to maelo’na pammulaiwi tawwafe'ta, to matteru bauwi batu abbaung-nge narekko de’ to nasilulu tauwwe, nariniyakeng tawwafe' maelo’e riattawwafekeng. Narekko hajji tammatu ri ihrangeng, riniyangkengni tawwafe' umrae natomakkeda :
اَلَلهُمَ إِنِيْ أُرِيْدُ طَوَافَ بَيْتِكَ الْحَرَامَ فَيَسِرْهُ لِيْ وَتَقَبَّلْهُ مِنِيْ سَبْعَةَ أَشْوَاطَ طَوَافِ اْلعُمْرَةِ.
Bacana : Allaahumma innii uriidu thawaafa baiitikal haraama fa yassirhu lii wataqabbalhu minnii sabeata asywaata tawaafil umrati.
Bettuanna : Ee Puang majjeppu iyya maelo’ka mattawwafe’ ri kabba malebbimu, lomoika ritu nenniya tarimai pole iya, wekka fitu maggoliling tawwafe' umrae.
Narekko hajji ifrade iyarega hajji qiran ripapole majeppu tawwafe' qudum riattawwafekeng. Naripammulana tawwafe'ta naribaca makkedae:
بِسْمِ اللهِ وَاللهُ اَكْبَرُ. اللَّهُمَّ إِيمَانًا بِكَ، وَتَصْدِيقًا بِكِتَابِكَ, وَوَفَاءً بِعَهْدِكَ, وَاتِّبَاعًا لِسُنَّةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.
Bacana : Bismillaahi wallahu akbar. Allahumma iimanan bika, wa tashdiiqan bikitaabika, wa wafaa’an bi ahdika, wa ittibaa’an lisunnati nabiyyika Muhammadin shallallaahu alaiihi wasallam.
Masero kessing-ngi tungke-tungke ridapiina (sillemputa) batu abbaung-nge ribacasi baca-baca purae rirampe iyarega sikurang-kurangna makkedaki :
بِسْمِ اللهِ وَاللهُ اَكْبَرُ
Bacana : Bismillaahi wallahu akbar.
Masero kessing-ngi tungke-tungke ridapiina (sillemputa) batu abbaung-nge ribausi ritu. Sangadinna silulu’i tauwwe mamadaini ribau palecce, bettuanna riattuncukeng-ngi limatta ki batu abbaung-nge inappani ribau limangta.
Tungke-tungke ridapiina Rukun Yamani risunnakeng-ngi leppang safui nasaba lima inappa ribau limangta. Nenniya tungke-tungke ridapiina pallawangenna Rukun Yamani na Batu Abbaung-nge ribacai makkeda :
رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ وَادْخِلْنَا الْجَنَّةَ مَعَ الاَبْرَارِ ياَ عَزِيْزُ ياَغَفَّارُ ياَرَبَّ الْعَالَمِيْنَ.
Bacana : Rabbanaa aatinaa fiddunyaa hasanatan wa fil aakhirati hasanatan waqinaa adzaaban naari, wa adekhilnal jannata ma’al aberaari yaa aziizu yaa gaffaar yaa rabbal aalamiin.
Masero kessingto narekko rirampengekki paddoangeng masero kessing-nge ribaca riwettu mattawwafe’ta sarekkoammeng-ngi namalomo riapala. Sangadinna de’ nariullei mapala’i, de’ to masala paddoangeng ribaca iya ripoji-pojie iya malomoe riseseta.
Iyanae ribaca riaggoliling (attemmu) mammulang-nge :
سُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ للهِ وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ واللهُ أَكْبَرُ وَلاَ حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِيِ الْعَظِيْمِ, وَالصَّلاَةُ والسَّلاَمُ عَلَى رَسُوْلِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ اللَّهُمَّ إِيمَانًا بِكَ، وَتَصْدِيقًا بِكِتَابِكَ, وَوَفَاءً بِعَهْدِكَ, وَاتِّبَاعًا لِسُنَّةِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ الَلَهُمَّ إِنِيْ أَسْأَلُكَ الْعَفْوَ وَالْعَافِيَةَ وَالْمُعَافَاةَ الدَّائِمَةَ فِى الدّيْنِ وَالدُّنْيَا وَالاَخِرَةِ وَالفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَالنَّجَاةِ مِنَ النَّارِ.
Bacana : Subehaanallaahi walhamdu lillaahi walaa ilaaha illallaahu wallahu akbar walaa haoola wa laa quwwata illaa billaahil aliyyil azhiim, wash-shalaatu wassalaamu alaa rasuulillahi shallallahu alaihi wa sallama iimaanan bika, wa tashdiiqan bi kitaabika, wa wafaa’an bi ahdika, wattibaa’an lisunnati nabiyyika Muhammadin shallallaahu alaiihi wa sallama allaahumma innii as’alukal afwa wal aafiyata wal muaafaatad daaimata fid diini waddunyaa wal aakhirata wal fauuza bil jannati wannajaati minan naari.
Iyanae ribaca ri agoliling maduwae :
اَلَلهُمَّ إِنَّ هَذَا الْبَيْتَ بَيْتُكَ وَالْحَرَمَ حَرَمُكَ وَالاَمْنَ أَمْنُكَ وَالعَبْدَ عَبْدُكَ وَأَنَا عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ وَهَذَا مَقَامُ العَائِذِ بِكَ مِنَ الناَّرِ, فَحَرِمْ لُحُوْمَنَا وَبَشَرْتَنَا عَلَى النَّارِ. الَلَهُمَّ حَبِبْ إِلَيْنَا الإِيْمَانَ وَزَيِّنْهُ فِى قُلُوْبِنَا وَكَرِهْ إِلَيْنَا الكُفْرَ وَالفُسُوْقَ وَالعِصْيَانَ وَاجْعَلْناَ مِنَ الرَّاشِدِيْنَ. الَلَهُمَّ قِنِيْ عَذَابَكَ يَوْمَ تَبْعَثُ عِبَادَكَ. اَللَهُمَّ ارْزُقْنِي الْجَنَّةَ بِغَيْرِ حِسَابِ.
Bacana : Allaahumma inna haazal baiita baiituka walharama haramuka wal amna amnuka wal abda abduka wa ana abduka wabenu abedika wa haadza maqaamul aaizi bika minannaari, faharrim luhuumanaa wa basyaratanaa alan naari. Allaahumma habbib ilaainal imaana wa zayyinhu fii quluubinaa wa karrih ilaiinal kufra wal fusuuqa wal ishyaana wa jealnaa minar raasyidiin. Allaahumma qinii adzaabaka yauuma tabeatsu ibaadaka. Allaahummar zuqenil jannata bigaiiri hisaabe.
Iyanae ribaca ri agoliling matellue :
الَلَهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِكَ مِنَ الشَّكِ وَالشِرْكِ وَالشِقَاقِ وَالنِفَاقِ وَسُوْءِ الأَخْلاَقِ وَسُوْءِ الْمَنْظَرِ وَالْمُنْقَلِبِ فِى الْمَالِ وَالاَهْلِ وَالْوَلَدِ. الَلَهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ رِضَاكَ وَالْجَنَّةَ وَأَعُوْذُبِكَ مِنْ سَخْتِكَ وَالنَّارِ. الَلَهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْقَبْرِ وَأَعُوْذُ بِكَ مِنْ فِتْنَةِ الْمَحْيَا وَالْمَمَاتِ.
Bacana : Allaahumma innii auudzu bika minasy syakki wasy-syirki wasy-syiqaaqi wannifaaqi wa suuil akhlaaqi wa suuil manzhaari wal munqalibi fil maali wal ahli wal waladi. Allaahumma innii as’aluka ridhaaka wal jannata wa auudzu bika min sakhatikan wannaari. Allaahumma innii auudzu bika min fitnatil qaberi wa auudzu bika min fitnatil mahyaa wal mamaati.
Iyanae ribaca ri agoliling maeppaae :
اللَّهُمَّ اجْعَلْهُ حَجًّا مَبْرُورًا، وَسَعْيًا مَشْكُورًا وَذَنْبًا مَغْفُورًا، وَعَمَلاً صَالِحََا مَقْبُوْلاًَ وَتِجَارَةً لَنْ تَبُوْرَ, يَاعَالِمَ مَا فِي الصُّدُوْرِ أَخْرِجْنِيْ يَا اللهُ مِنَ الظُلُمَاتِ إِلَى النُّوْرِ. الَلَهُمَ إِنِّىْ أَسْأَلُكَ مَوْجِبَاتِ رَحْمَتِكَ وَعَزَائِمِ مَغْفِرَتِكَ وَالسَلاَمَةَ مِنْ كُلِ إِثْمٍ وَالْغَنِيْمَةَ مِنْ كُلِ بِرٍ وَالفَوْزَ بِالْجَنَّةِ وَالنَّجَاةَ مِنَ النَّارِ. رَبِ قِنِعْنِيْ بِمَا رَزَقْتَنِىْ وَبَارِكْ لِيْ فِيْمَا أَعْطَيْتَنِيْ وَاخْلُفْ عَلَى كُلِ غَائِبٍ لِيْ مِنْكَ بِخَيْرٍ.
Bacana : allahummajealhu hajjan mabruuran wa sa’yan masykuuran wa zanban magfuuran wa amalan shaalihan maqebuulan wa tijaaratan lan tabuur, yaa aalima maa fish shuduuri akhrijenii yaa Allaah minazh zhulumaati ilaan nuuri. Allaahumma innii as’aluka mauujibaati rahmatika wa azaaimi magefiratika wassalaamata min kulli itsmin wal ganiimata min kulli birrin wal fauza bil jannati wannajaata minannaari. Rabbi qini’nii bimaa razaqetanii wa baariklii fiimaa a’thaiitanii wakhluf alaa kulli gaaibin lii minka bikhaiirin.
Iyanae ribaca ri agoliling malimae :
اَلَلهُمَّ أَظِلِنِيْ تَحْتَ ظِلِ عَرْشِكَ يَوْمَ لاَ ظِلَّ إِلاَّ ظِلُّكَ وَلاَ باَقِيَ إِلاَ وَجْهُكَ وَاسْقِنِيْ مِنْ حَوْضِ نَبِيِّكَ سَيِدِنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ شَرْبَةً هَنِيْئَةً مَرِيْئَةً لاَنَظْمَأُ بَعْدَهَا أَبَدًا. اَللَّهُمَّ إِنِّيْ اَسْأَلُكَ مِنْ خَيْرٍ مَا سَأَلَكَ مِنْهُ نَبِيُّكَ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ, وَأَعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِ مَا اسْتَعَاذَكَ مِنْهُ نَبِيُّكَ سَيِدِنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ, الَلَهُمَّ إِنِّيْ اَسْأَلُكَ الْجَنَّةَ وَنَعِيْمَهَا وَمَا يُقَرِبُنِيْ إِلَيْهَا مِنْ قَوْلٍ اَوْفِعْلٍ اَوْ عَمَلٍ, وَأَعُوْذُ بِكَ مِنَ النَّارِ وَماَ يُقَرِّبُنِيْ إِلَيْهَا مِنْ قَوْلٍ اَوْفِعْلٍ اَوْ عَمَلٍ.
Bacana : Allahumma azhillinii tahta zhilli arsyika yauuma laa zhilla illaa zhilluka wa laa baaqiya illaa wajehuka wasqinii min hauudhi nabiyyika sayyidinaa Muhammadin shallallaahu alaiihi wasallam syarbatan haniiatan mariiatan laa nazhmau ba’dahaa abadan. Allaahumma innii as’aluka min khaiirin maa sa’alaka minhu nabiyyuka sayyidinaa Muhammadin shallallaahu alaiihi wa sallama, wa auudzu bika min syarri mas ta aadzaka minhu nabiyyuka sayyidunaa Muhammadin shallallaahu alaiihi wasallama, allaahumma inni as’alukal jannata wa naiimuhaa wa maa yuqarribunii ilaiiha min qaoolin aoo fi’lin aoo amalin, wa auudzu bika minannaari wa maa yuqarribunii ilaiiha min qaoolin aoo fi’lin aoo amalin.
Iyanae ribaca ri agoliling maenneng-nge :
اَلَلهُمَّ إِنَّ لَكَ عَلَيَّ حُقُوْقًا كَثِيْرَةً فِيْمَا بَيْنِيْ وَبَيْنَكَ, وَ حُقُوْقًا كَثِيْرَةً فِيْمَا بَيْنِيْ وَبَيْنَ خَلْقِكَ. اَلَلهُمَّ مَا كَانَ لَكَ مِنْهَا فَاغْفِرْلِيْ وَمَا كَانَ لِخَلْقِكَ فَتَحَمَّلْهُ عَنِي, وَاغْنِنِيْ بِحَلاَلِكَ عَنْ حَرَامِكَ وَبِطَاعَتِكَ عَنْ مَعْصِيَتِكَ وَبِفَضْلِكَ عَمَّنْ سِوَاكَ يَا وَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ. الَلَهُمَّ إِنَّ بَيْنَكَ عَظِيْمٌ وَوَجْهَكَ كَرِيْمٌ وَأَنْتَ يَااللهُ حَلِيْمٌ كَرِيْمٌ عَظِيْمٌ تُحِبُّ الْعَفْوَ فَاعْفُ عَنِيْ.
Bacana : Allaahumma inna laka alayya huquuqan katsiiratan fii maa baiinii wa baiinaka, wa huquuqan katsiiratan fii maa baiinii wa baiina khalqika. Allaahumma maa kaana laka min haa fagfirlii wa maa kaana li khalqika fatahammalhu annii, wagninii bihalaalika an haraamika wa bi thaa’atika an ma’shiyatika wa bifadlika an man siwaaka yaa waasial magfirah. Allaahumma inna baiinii azhiimun wajehaka kariimun wa anta yaa Allahu haliimun kariimun azhiimun tuhibbul afwa fa’fu annii.
Iyanae ribaca ri agoliling mapitue :
الَلَهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ إِيْمَاناً كاَمِلاً وَيَقِيْناً صَادِقاً وَرِزْقاً وَاسِعًا وَقَلْبًا خَاشِعًا وَلِسَاناً ذَاكِرًا وَحَلاَلاً طَيِبًا وَتَوْبَةً نَصُوْحًا وَتَوْبَةً قَبْلَ الْمَوْتِ وَرَاحَةً عِنْدَ الْمَوْتِ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةً بَعْدَ الْمَوْتِ وَالْعَفْوَ عِنْدَ الْحِسَابِ وَالْفَوْزَ باِلْجَنَّةِ وَالنَّجَاةَ مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِكَ يَاعَزِيْزُ يَاغَفَّارُ. رَبِ زِدْنِيْ عِلْمًا وَأَلْحِقْنِيْ باِلصَّالِحِيْنَ.
Bacana : Allaahumma innii as’luka iimaanan kaamilan wa yaqiinan shaadiqan wa rizqan waasian wa qalban khaasyian wa lisaanan dzaakiran wa halaalan thayyiban wa tauubatan nashuuhan wa tauubatan qabelal mauuti wa raahatan indal mauuti wa magfiratan ba’dal mauuti wal afwa indal hisaabi wal fauuza bil jannati wannajaata minan naari bi rahmatika yaa aziizu yaa gaffaar. Rabbi zideni ilman wa alhiqenii bish-shaalihiin.
Narekko sukkuuni tawwafe'ta to laona tettong ri tujunna Multazam iyanaritu seddi onrong maqbul, masero natarima Puang Allahu Ta'ala parellautta, nariellau ripoji-pojie. Namasero kessing ribaca iyae paddoangeng-nge:
اَللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدًا يُوَافِيْ نِعَمَكَ وَيُكَافِيْ مَزِيْدَكَ, أَحْمَدُكَ بِجَمِيْعِ مَحَامِدِكَ مَاعَلِمْتُ مِنْهَا وَمَا لَمْ أَعْلَمُ وَعَلَى كُلِ حَالٍ. اَللَهُمَّ صَلِ وَسَلِّمْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى أَلِ مُحَمَّدٍ. اَلَلهُمَّ أَعِذْنِيْ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيْمِ وَأَعِذْنِيْ مِنْ كُلِ سُوْءٍ وَقِنِعْنِيْ بِمَا رَزَقْتَنِيْ وَبَارِكْ لِيْ فِيْهِ. اَلَلهُمَّ اجْعَلْنِيْ مِنْ أَكْرَمِ وَفْدِكَ عَلَيْكَ وَأَلْزِمْنِيْ سَبِيْلَ الإِسْتِقَامَةِ حَتىَّ اَلْقَاكَ يَارَبَّ الْعَالَمِيْنَ.
Bacana : Allahumma lakal hamdu hamdan yuwaafii niamaka wa yukaafii maziidaka, ahmaduka bijamii’i mahaamidika maa alimtu minhaa wa maa lam a’lamu wa alaa kulli haalin. Allaahumma shalli alaa Muhammadin wa alaa aali Muhammadin. Allaahumma aidznii minasy-syaiithaanir rajiim wa aidznii min kulli suuin wa qini’nii bimaa razaqetanii wa baarilii fiihi. Allaahumma jealnii min akrami wafdika alaiika wa alzimnii sabiilal istiqaamati hattaa alqaaka yaa rabbal aalamiin.
Inappani to lao massempajang sunna tawwafe' ri tujunna Maqam Ibrahim iyarega ri lalengna batu massalekoe ri yawana jompi ulaweng-nge iyarega pegi-pegi onrong masagena. Riappanguppureng-ngi ri rakang mammulange Qulyaa ayyuhal kaafiruun, ri rakang maduwae Qul huwallahu ahade naribaca iyae paddoangeng-nge :
اَللَهُمَ إِنَّكَ تَعْلَمُ سِرِّيْ وَعَلاَنِيَتِيْ فَاقْبَلْ مَعْذِرَتِْي، وَتَعْلَمُ حَاجَتِيْ فَأَعْطِنِيْ سُؤْلِيْ، وَتَعْلَمُ مَا فِيْ نَفْسِيْ فَاغْفِرْ لِيْ ذُنُوْبِيْ، اَللَهُمَّ إِنِيْ أَسْأَلُكَ إِيْمِانًا يُبَاشِرُ قَلْبِيْ وَيَقِيْنًا صَادِقًا حَتَّى أَعْلَمُ أَنَّهُ لاَ يُصِيْبُنِيْ إِلاَ مَا كَتَبَ لِيْ رِضًا مِنْكَ بِمَا قَسَمْتَ لِيْ اَنْتَ وَلِيُ فِي الدُنْيَا وَاْلاَخِرَةِ تَوَفَّنِيْ مُسْلِمًا وَاَلْحِقْنِيْ بِالصَّالِحِيْنَ. الَلَهُمَّ لاَتَدْعُ لَنَا فِيْ مَقَامِنَا هَذاَ ذَنْبًا إِلاَّ غَفَرْتَهُ وَلاَهَمَّا إِلاَّ فَرَّجْتَهُ وَلاَ حَاجَةً إِلاَّ قَضَيْتَهَا وَيَسَّرْتَهَا, فَيَسِّرْ اُمُوْرَنَا وَاشْرَحْ صُدُوْرَناَ وَنوِّرْ قُلُوْبَنَا وَاخْتِمْ بِالصَّالِحَاتِ اَعْمَالَنَا. الَلَهُمَّ تَوَفَّناَ مُسْلِمِيْنَ وَأَحْيِنَا مُسْلِمِيْنَ وَاَلْحِقْناَ باِلصَّالِحِيْنَ غَيْرَ خَزَايََا وَلاَمَفْتُوْنِيْنَ.
Bacana : Allaahumma innaka ta’lamu sirrii wa alaaniyatii fa-aqbal ma’ziratii wa ta’lamu haajatii fa’tinii su’lii wa ta’lamu maa fii nafsii fagfirlii dzunuubii, allaahumma innii as’aluka iimaanan yubaasyiru qalbii wa yaqiinan shaadiqan hattaa a’lamu annahuu laa yushiibunii illaa maa katabta lii ridhan minka bimaa qasamta lii anta waliyyu fid dunyaa wal aakhirati tawaffanii musliman wa alhiqnii bish-shaalihiin. Allahumma laa tadeu lanaa fii maqaaminaa haadzaa dzanban illaa gafartahuu wa laa hamman illaa farrajtahuu wa laa haajatan illaa qadhaiitahaa wa yassartahaa, fayassir umuuranaa wasyrah shuduuranaa wa nawwir quluubanaa wakhtim bish-shaalihaati a’maalanaa. Allaahumma tawaffanaa muslimiina wa ahyinaa muslimiina wa alhiqnaa bish-shaalihiina gaiira khazaayaa wa laa maftuuniin.
Inappani to matteruu ri bung-nge zam-zam minung uwae zam-zam. narekko to minung uwae zam-zam riniyakeng-ngi ri atie anu ripoji-pojie kuwaena alarapangna riakkattaiwi malai pabbura, iyarega riakkattai malai pappatajang ati kuwaetopa ri laingnae insya Allah natarima Puang Allahu Ta'ala parellautta.
Iyanae ribaca narekko minungki uwae zam-zam :
الَلَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ عِلْمًا نَافِعًا، وَرِزْقًا وَاسِعًا، وَشِفَاءً مِنْ كُلِّ دَاءٍ وَسَقْمٍ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ.
Bacana : Allaahumma innii as’aluka ilman naafian, warizqan waasian, wasyifaa’an min kulli daain wa saqemin yaa arhamar raahimiin.
Narekko topurana minung uwae zam-zam to messuuna pole ri masijie tanah haram nariola messu Babu Safa.
ASSAING-NGE
Narekko to lettu’na ri Safa to matteruna menre ri addenengna na tomangolo ri kibelae nariniyakeng assaing-nge nato makkeda :
الَلَهُمَّ إِنِّيْ اُرِيْدُ السَّعْيَ بَيْنَ الصَّفَا وَالْمَرْوَةَ سَبْعَةَ اَشْوَاطٍ سَعْيَ الْعُمْرَةِ للهِ تَعَالَى.
Bacana : Allaahumma innii uriidus sa’ya baiinash shafaa wal marwata sabeata asywaatin sa’yal umrati lillaahi ta’aala.
Betuanna : Ee puang majjeppu iyya maeloka ma saing ri pallawangenna Safa nenniya Marwah wekka 7 mallao lisu umra karana Puang Allahu Ta'ala.
Narekko sai hajji ripasellei sa’yal umrati makkedae sa’yal hajji inappani ribaca makkeda :
اللَّهُ أَكْبَر 3X وَلِلهِ الْحَمْدُ. اللهُ اَكْبَرُ عَلَى مَاهَدَاناَ وَالْحَمْدُ للهِ عَلَى ماَ اَوْلاَناَ, لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاشَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ. لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لاشَرِيكَ لَهُ أَنْجَزَ وَعْدَهُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ وَهَزَمَ الأَحْزَابَ وَحْدَهُ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَلاَ نَعْبُدُ إِلاَّ إِياَّهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ
Bacana : Allaahu akbar 3X walillahil hamdu. Allaahu akbar alaa maa hadaanaa walhamdu lillaahi alaa maa aoolaana, Laailaaha illallaahu wahdahuu laa syariika lahuu lahuul mulku wa lahul hamdu wa huwa alaa kulli syai’in qadiir. Laa ilaaha illallaahu wahdahuu laa syariika lahuu anjaza wa’dahuu wa nashara abedahuu wa hazamal ahzaaba wahdahuu laa ilaaha illallaahu wa laa na’budu illaa iyyaahu mukhlishiina lahuuddiina walaoo karihal kaafiruun.
Inappani to jokka lao ri Marwah rigau engkata pamegaiwi paddoangetta pega-pega namacenningeng atitta namalomo ri seseta nasaba masero natarima Puang Allahu Ta'ala paddoangetta ri lalengna assaitta. Tungke-tungke riratteena tanrang makudara’e to canda’-canda’ naribaca makkeda :
رَبِ اغْفِرْلِيْ وَارْحَمْ وَتَجَاوَزْ عَمَّا تَعْلَمُ إِنَّكَ تَعْلَمُ مَالاَ نَعْلَمُ إِنَّكَ أَنْتَ الاَعَزُّ الاَكْرَمُ.
Bacana : Rabbigfirlii warham wa tajaawaz ammaa ta’lamu innaka ta’lamu maa laa na’lamu innaka antal ‘a’azzul akramu.
Narekko to lettu’na ri Marwah to menre’na ri addenengna nato mangolo ri kibela’e naribaca paddoangeng purae ribaca ri Safa iyarega makkeda bawangki :
اللَّهُ أَكْبَر 3X وَلِلهِ الْحَمْدُ
Bacana : Allaahu akbar 3X walillahil hamdu.
Narekko to lettu’na ri Marwah ribilangni siseng.
Inappasi to lisu ri Safa, makkoniro bateta mallao-lisu gangkannna to mappaccappu ri Marwah. Narekko sukkuni assaingta ribacani makkedae :
رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا وَاعْفُ عَنَّا وَلاَ طاَعَتِكَ وَشُكْرِكَ أَعِنَّا, وَعَلىَ غَيْرِكَ لاَتَكِلْنَا وَعَلَى الإِيْمَانِ وَالاِسْلاَمِ الكاَمِلِ جَمِيْعًا تَوَفَّناَ وَأَنْتَ رَاضٍ عَنَّا. اَللَّهُمَّ ارْحَمْنِيْ بِتَرْكِ الْمَعَاصِي أَبَدًا مَا أَبْقَيْتَنِيْ وَارْحَمْنِيْ أَنْ أَتَكَلَّفَ مَا لاَ يَعْنِيْنِيْ وَارْزُقْنِيْ حُسْنَ النَّظْرِ فِيْمَا يَرْضِيْكَ عَنِّيْ يَاأَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ.
Bacana : Rabbanaa taqabbal minnaa wa’fu annaa walaa thaa’atika wa syukrika ainnaa, wa alaa gaiirika laa takilnaa wa alal iimaani wal islaamil kaamili jamiian tawaffanaa wa anta raadhin annaa. Allaahummar hamnii bitarkil ma’aashii abadan maa abeqaitanii warhamnii an atakallafa maa laa ya’niinii warzuqenii husnan nazhari fii maa yardhiika annii yaa arhamar raahimiin.
Inappani to makkelluu iyarega to maggoncing sikurang-kurangna tellu lampa gemme, naribaca makkedae :
اللَّهُ أَكْبَر ُُ3X, اَلَلهُمَّ هَذِهِ ناَصِيَتِيْ بِيَدِكَ فاَجْعَلْ لِيْ بِكُلِ شَعْرَةٍ نُوْرًا يَوْمَ القِيَامَةِ, وَاغْفِرْلِيْ ذَنْبِيْ ياَوَاسِعَ الْمَغْفِرَةِ. آمِيْنَ.
Bacana : Allaahu akbar 3X Allaahumma haadzihii naashiyatii biyadika fajeal lii bikulli sya’ratin nuuran yaoomal qiyaamati wagefirlii dzanbii yaa waasial magfirati, aamiin.
Narekko topurana makkellu iyarega maggoncing weddingni rilukka pakeang ihrangta naripake pakeang mabiasae. Makkoniro narekko hajji tamattu ri ihrangeng. Sangadinna hajji ifrad iyarega hajji qiran ri ihrangeng, de’pa nawedding rilukka pakeang ihrangta gangka purata pa wokkofo’ ri Bulu Arafah natopura tona mattanring (maddempe) ri Jumratul Aqabah.
ENREKENG-NGE RI BULU ARAFAH
Narekko muttama’ni esso mapitue iyarega ma aruwae ompoona uleng hajji, to mappangujuna menre ri Bulu Arafah.
Narisunnakenna lebbi riyolo cemmewe nenniya mattobba’e enreng-nge paccingiwi bulu-bulu engkae ri watang kaleta. Inappani to majjenne naripake pakeang ihrangta inappani to massempajang 2 rakang sempajang sunna ihrang. Inappani riniyakeng muttamaiwi pakkasiwiang hajjie. Iyanae niya’na :
نَوَيْتُ الْحَجَّ وَاَحْرَمْتُ بِهِ للهِ تَعَالَى
Bacana : nawaitul hajja wa ahramtu bihii lillaahi ta’ala
Bettuanna : uwakkatta muttamaiwi pakkasiwiang hajjie nau ihrangenni ritu karana Puang Allahu Ta'ala.
Inappani to ma talbiyah makkeda :
لَبَّيْكَ اللَّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لا شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ، إِنَّ الْحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ وَالْمُلْكَ لا شَرِيكَ لَكَ لَبَّيْكَ بِحجةٍ حَقَّا تَعَبُّداً وَرِقًا. الَلَهُمَّ صَلِ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَلِ مُحَمَّدٍ.
Bacana : Labbaikal laahumma labbaiik, labbaiika laa syariikalaka labbaik, innalhmada wanni’mata laka walmulka laa syariika laka labbaiik bihajjatin haqqan ta’abbudan wariqaan. Allaahumma shalli alaa Muhammadin wa alaa aali Muhammad
Inappani to jokka menre ri Bulu Arafah. Narekko ridapiini Mina ribacani makkeda :
اَلَلهُمَّ هَذِهِ مِنىً فَامْنُنْ عَلَى فِيْهَا بِمَا مَنَنْتَ بِهِ عَلىَ أَوْلِيَائِكَ وَأَهْلِ طاَعَتِكَ.
Bacana : Allaahumma haazihii minan famnun alayya fiihaa bimaa mananta bihii alaa aooliyaaika wa ahli thaa’atika.
Narekko ri tiironi Bulu Arafah ribacani makkedae :
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِيْ وَتُبْ عَلَيَّ وَاعْطِنِيْ سُؤْلِيْ وَوَجِهْ لِيْ الخَيْرَ اَيْنَمَا تَوَجَّهْتُ, سُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ للهِ وَلاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ واللهُ أَكْبَرُ.
Bacana : Allahummagfirlii watube alayya wa a’thinii su’lii wawajjih liil khaeera aenamaa tawajjahtu, subehanallaahi walhamdu lillaahi walaa ilaaha illallaahu wallaahu akbar.
WOKKOFO’E
Narekko leesangni essoe ri esso ma 9 uleng hajji, muttama’ni wettu wokkofo’e. To massempajang parelluna na to mangolo ri kibela’e naripabbujuru atie mangolo ri sese arajangna Puang Allahu Ta'ala naritobakeng sininna dosata narisessekeng ale sininna pangkaukeng majaata. Risunnakeng-ngi pamegai paddoangetta ri lalengna rekkowaero wettue, pega-pega paddoangeng ripoji baca iya malomoe ri seseta. Tapamegai laloi parellautta ri Puang Allahu Ta'ala aja’ lalo nari passia-sia wettu cinampe’e nasaba akkoniro wettue nenniya akkotoniro onrong-nge masero natarima Puang Allahu Ta'ala paddoangetta.
Saisani ritu paddoangeng masero lebbi ribaca ri wettu wokkofo’ iyanaritu :
الَلهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ كَالَّذِيْ نَقُوْلُ وَخَيْرًا مِمَّا نَقُوْلُ. اَلَلهُمَّ لَكَ صَلاتِيْ وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي وَاِليْكَ مَآبِيْ وَلَكَ يَارَبِ تَرَائِيْ. اَلَلهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِكَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَوَسْوَسَةِ الصُّدُوْرِ وَشَقَاتِ الأَمْرِ. الَلَهُمَّ إِنِّيْ أَعُوْذُ بِكَ مِنْ شَرِ مَايَجِيْئُ بِهِ الرِيْحُ. لاَ إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لاشَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ يُحْيِي وَيُمِيْتُ وَهُوَ حَيٌّ لاَ يَمُوْتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلَى كُلِ شَيْءٍ قَدِيْرٌ. اللَّهُمَّ اجْعَلْ فِيْ قَلْبِيْ نُوراً، وَفِيْ سَمْعِي نوراً وفِي بَصَرِي نُوراً. اَلَّلهُمَّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي وَيَسِّرْ لِي أَمْرِي. اَلَلهُمَّ يَارَفِيْعَ الدَّرَجَاتِ وَمَنْزِلَ الْبَرَكاَتِ وَفَاطِرَ الاَرْضِيْنَ وَالسَّمَوَاتِ ضَجَّتْ إِلَيْكَ الاَصْوَاتِ بِصُفُوْفِ الُّلغَاتِ نَسْأَلُكَ الْحَاجَاتِ, وَحَاجَتِيْ اَلاَّ تَنْسَانِيْ فِيْ دَارِ البَلاَءِ. إِذَا نَسِيَنِيْ أَهْلُ الدُّنْيَا. اَلَلهُمَّ إِنَّكَ تَسْمَعُ كَلاَمِيْ وَتَرَى مَكاَنِيْ وَتَعْلَمُ سِرِّيْ وَعَلاَنِيَتِيْ وَلاَيَخْفَى عَلَيْكَ شَيْئٌ مِنْ أَمْرِيْ, أَناَ البَائِسُ الفَقِيْرُ المُسْتَغِيْثُ المُسْتَجِيْرُ الوَجَلُ المُشْفِقُ المُعْتَرِفُ بِذَنْبِهِ. أَسْأَلُكَ مَسْأَلَةَ المِسْكِيْنُ وَأَبْتَهِلُ إِلَيْكَ إِبْتِهَالَ المُذْنِبِ الذَّلِيْلِ وَأَدْعُوْكَ دُعَاءَ الْخَائِفِ الضَّرِيْرِ مَنْ خَضَعَتْ لَكَ اَنْفُهُ. الَلَهُمَّ لاَتَجْعَلْنِيْ بِدُعَائِكَ رَبِ شَقِيًّا, وَكُنْ رَءُوْفًا رَحِيْمًا يَاخَيْرَ الْمَسْئُوْلِيْنَ وَأَكْرَمَ الْمُعْطِيْنَ. اَلَلهُمَّ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. اللَّهُمَّ إِنِيْ ظَلَمْتُ نَفْسِيْ ظُلْمًا كَثِيْرًا وَإِنَّهُ لاَ يَغْفِرُ الذُنُوْبَ إِلاَّ أَنْتَ فَاغْفِرْ لِيْ مَغْفِرَةً مِنْ عِنْدِكَ وَارْحَمْنِيْ إِنَّكَ أَنْتَ الغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ. الَلَهُمَّ اغْفِرْلِيْ مَغْفِرَةَ تَصْلُحُ بِهَاشَأْنِيْ فِي الدَّارَيْنِ وَارْحَمْنِيْ رَحْمَةً وَاسِعَةً أَسْعَدُ بِهَا فِي الدَّارَيْنِ. وَتُبْ عَلَيَّ تَوْبَةً نَصُوْحًا لاَ أَنْكُثُهَا أَبَدًا, وَأَلْزِمْنِيْ سَبِيْلَ الإِسْلاَمِيَّةِ لاَ اَزِيْغُ عَنْهَا أَبَدًا. اَلَلهُمَّ انْقُلْنِيْ مِنْ ذُلِ الْمَعْصِيَةِ إِلَى عِزِ الطاَعَةِ وَ اكْفِنِي بِحَلاَلِكَ عَنْ حَرَامِكَ، وَأغْنِنِيْ بِفَضْلِكَ عَمَّنْ سِواكَ وَنَوِّرْ قَلْبِيْ وَقَبْرِي, وَأَعِذْنِيْ مِنَ الشََّرِ كُلِهِ وَاجْمَعْ لِيْ الخَيْرَ كُلَّهُ. اللَّهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ الْهُدَى وَالتُّقَى، وَالْعَفَافَ وَالْغِنَى. اَللَهُمَّ ارْزُقْنِيْ اليُسْرَى وَجَنِبْنِيْ العُسْرَى وَارْزُقْنِيْ طاَعَتَكَ مَا أَبْقَيْتَنِيْ, إِسْتَوْعَدْتُكَ دِيْنِيْ وَأَمَانَتِيْ وَخَوَاتِيْمَ عَمَلِيْ َوقَوْلِيْ وَبَدَنِيْ وَنَفْسِيْ وَأَهْلِي وَاحْبَابِيْ وَسَائِرَ المُسْلِمِيْنَ وَجَمِيْعَ مَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَيَّ وَعَلَيْهِمْ مِنْ أُمُوْرِ الدُّنْيَا وَالأَخِرَةِ. الَلَهُمَّ لاَتَجْعَلْ اَخِرَ عَهْدِي بِهَذَ المَوْقِفِ وَارْزُقْنـِيْهِ مَابَقِيْتُ أَبَدًا, وَاجْعَلْنِيْ فِيْ هَذَا اليَوْمِ مُسْتَجَابًا دُعَائِى, مَغْفِرَةً ذُنُوْبِيْ وَاعْطِنِيْ مِنَ الرِضْوَانِ وَالرِزْقِ وَالوَاسِعِ الحَلاَلِ مَاتَقِرُّبِهِ عَيْنِيْ, وَباَرِكْ لِيْ فِيْ جَمِيْعِ أُمُوْرِي وَفِي الأَهْلِ وَالْمَالِ وَالوَلَدِ. صَلىَّ اللهُ عَلَى سَيّدِنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ.
Bacana : Allaahumma lakal hamdu kalladzii naquulu wa khaiiran mimmaa naquulu. Allaahumma laka shalaatii wa nusukii wa mahyaaya wa mamaatii wa ilaiika ma’aabii wa laka yaa rabbi taraaii. Allaahumma innii auudzu bika min adzaabil qaberi wa was-wasatish shuduuri wa syaqaatil amri. Allaahumma innii auudzu bika min syarri maa yajiiu bihiir riihu. Laa ilaaha illallaahu wahdahuu laa syariika lahuu, lahul mulku wa lahul hamdu yuhyii wa yumiitu wa huwa hayyun laa yamuutu biyadihiil khaiiru wa huwa alaa kulli syaii’in qadiir. Allaahumajeal fii qalbii nuuran, wa fii sam’ii nuuran wa fii basharii nuuran. Allaahummasyrahlii shaderii wa yassirlii amrii. Allaahumma yaa rafiiad darajaati wa munazzilal barakaati wa faathiral ardhiina was samaawaati dhajjat ilaiikal ashwaatu bi shufuufil lugaati nas’alukal haajaati, wa haajati allaa tansaanii fii daaril balaai idzaa nasiyanii ahluddunyaa. Allaahumma innaka tasmau kalaamii wa taraa makaanii wa ta’lamu sirrii wa alaaniyatii wa laa yakhfaa alaiika syaiiun min amrii anal baaisul faqiirul mustagiitsul mustajiiru wajilul musyfiqul mu’tarifu bi dzanbihii. As’aluka mas’alatal miskiini wa abetahilu ilaiika ibetihaalal mudznibidz-dzaliili wa adeuuka duaa’al khaaifid dhariiri man khada’at laka anfuhuu. Allaahumma laa tajealnii biduaaika rabbi syaqiyyan, wa kun rauufan rahiiman yaa khaiiral mas’uuliin wa akramal mu’thiin. Allaahumma rabbanaa aatinaa fiddunyaa hasanatan wa fil aakhirati hasanatan wa qinaa adzaaban naari. Allaahumma inni zhaalamtu nafsii zhulman katsiiran wa innahuu laa yagfiruz dzunuuba illaa anta fagfirlii magfiratan min indika warhamnii innaka antal gafuurur rahiim. Allaahum magfirlii magfiratan tashluhu bihaa sya’nii fid daaraiin warhamnii rahmatan waasiatan as’adu bihaa fid daaraiini. Watube alayya taoobatan nashuuhan laa ankutsuhaa abadan, wa alzimnii sabiilal islaamiyyati laa aziigu anhaa abadan. Allahumman qulnii min zullil ma’shiyati ilaa izzit thaa’ati, wakfinii bihalaalika an haraamika wagninii bifadhlika anman siwaaka wa nawwir qalbii wa qaberii, wa aidznii minasy syarri kullihii wajma’ liyal kraeera kulluhuu. Allaahumma innii as’alukal hudaa wattuqaa wal afaafa wal ginaa. Allaahummar zuqenil yusra wa jannibenil usra warzuqenii thaa’ataka maa abeqaeeta nii, istaooadtuka diinii wa amaanatii wa khawaatiima amalii wa qaoolii wa badanii wa nafsii wa ahlii wa ahbaabii wa saairal muslimiina wa jamiia maa an’amta bihii alayya wa alaiihim min umuurid dunyaa wal akhirati. Allaahumma laa tajeal aakhira ahdii bi haadzal mauuqifi warzuqeniihi maa baqiitu abadan, wajealnii fii haazal yauumi mustajaaban duaaii, magfuuratan zunuubii wa’thinii minar ridhwaani war rizqil waasi’il halaali maa taqirru bihii aiinii, wa baariklii fii jamii’i umuurii wa fil ahli wal maali wal waladi. Wa shallallaahu alaa sayyidinaa Muhammadin wa alaa aalihii wa shahbihii wasallam.
Makessing to ripamegai bacai Qulhuwallaahu ahade nasaba rirampei ri saisanna haddese’e makkedai turu pabbettuanna ritu : Nigi-nigi bacai Qul huwallaahu ahade wekka sisebbu makkoling ri essona Arafah, riwereng-ngi ri Puang Allahu Ta'ala anu naellauwwe.
Ponco’na ada tapamegai laloi sikkiri’ta nenniya tasebbeta enreng-nge toba’ta kuwaetopa salawa’ta kuwaetopa paimeng paddoangengta ri lalengna rekkuwaero wettu cinampe’e. Tapolaba laloi iyaro wettu cedde’e. Taceccengi laloi iyaro wettu cinampe’e. Taliseki laloi baca-baca deceng sarekkoammeng-ngi namaseiki Puang Allahu Ta'ala nasaba pammase maraja ri lino nenniya alabang battowa ri ahera.
Sewwa paeda :
Makkedai pangulutta Hasan Basri : 15 onrong maqbul (masero natarima Puang Allahu Ta'ala paddoangeng-nge) iyanaritu :
1. Ri attawwafekeng-nge
2. Ri tujunna Multazam, iyanaritu pallawangenna batu abbaung-nge na babanna Baitullae
3. Ri yawana jompi ulaweng-nge
4. Ri lalengna Baitullae
5. Ri bung-nge zam-zam
6. Ri Safa
7. Ri Marwah
8. Ri assaing-nge
9. Ri munrinna Maqam Ibrahim
10. Ri Bulu Arafah
11. Ri Muzdalifah
12. Ri Mina
13. Ri tujunna jamrah mammulang-nge
14. Ri tujunna jamrah teng-ngae
15. Ri tujunna jamrah aqabah
AREWEKENG-NGE POLE RI BULU ARAFAH
Narekko labuni essoe risalaini Bulu Arafah. Narekko tarakkani pole ri Bulu Arafah, ripamegaini talbiyahta nenniya paddoangengta. Risunnakeng toi pakkoling-koling bacai makkedae :
لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ واللَّهُ أَكْبَرُ
Bacana : Laa ilaaha illallaahu wallaahu akbar.
Inappa ribaca makkeda :
الَلَهُمَّ إِلَيْكَ اَرْغَبُ وَإِيَّاكَ اَرْجُوْا, فَتَقَبَّلْ نُسُكِيْ وَوَفِّقْنِيْ وَارْزُقْنِيْ فِيْهِ مِنَ الْخَيْرِ أَكْثَرَ مَا أَطْلُبُ وَلاَتُخَيِبْنِيْ إِنَّكَ اَنْتَ اللهُ الجَوَادُ الْكَرِيْمُ
Bacana : Allaahumma ilaiika argabu wa iyyaaka arjuu fataqabbal nusukii wa waffiqenii warzuqenii fiihi minal khaeeri aktsara maa athlubu walaa tukhayyibenii innaka antallaahul jawaadul kariimu.
Narekko ridapini Muzdalifah, to mabbennina koro sibawa ripamegaiwi talbiyahta nenniya tasebbeta enreng-nge paddoangengta. Iyanae paddoangeng masero lebbi ribaca ri Muzdalifah :
اَلَلهُمَّ إِنِّيْ أَسْأَلُكَ أَنْ تَرْزُقْنِيْ فِيْ هَذَا الْمَكَانِ جَوَامِعَ الْخَيْرِ كُلِّهِ, وَأَنْ تَصْلُحَ شَأْنِيْ كُلَّهُ, وَاَنْ تُصْرِفَ عَنِّيْ الشَّرَّ كُلَّهُ, فَإِنَّهُ لاَ يَفْعَلُ ذَلِكَ غَيْرُكَ, وَلاَيَجُوْزُ بِهِ إِلاَّ اَنْتَ.
Bacana : Allaahumma innii as’aluka an tarzuqanii fii haadzal makaani jawaamial khaeeri kullihi, wa antushliha sya’nii kullahu, wa an tushrifa annis syarra kullahu, fainnahu laa yaf’alu dzaalika gaiiruka, wa laa yajuuzu bihii illaa anta.
Akkoniro Muzdalifah to pulung 70 bacu-bacu iya maeloe riattanriang ri jamrae ri Mina. Narekko engka asempakengta masero kessing-ngi to lao ri onrong riyaseng-nge Ma’syaral Haraam ri cappa’na Muzdalifah. Akkoniro to tettong mangolo ri kibela’e naripamegai takabbere’ta nenniya talbiyahta enreng-nge tasebbeta kuwaetopa paddoangengta. Inappani to joppa lao ri Mina.
ATAKKAPPONG-NGE RI MINA
Narekko risalaini Muzdalifah to matteruna lao ri Mina. Narekko to lettu’na ri Mina ribacani makkedae :
اَلْحَمْدُ للهِ الَّذِيْ بَلَّغَنِيْهَا سَالِمًا مَعَافِى. اَللَهُمَّ هَذِهِ مِنًى قَدْ أَتَيْتُهَا وَأَناَ عَبْدُكَ وَفِي قَبْضَتِكَ أَسْأَلُكَ أَنْ تَمُنَّ عَلَيَّ بِمَا مَنَنْتَ بِهِ عَلَى أَوْلِيَائِكَ, اَللَهُمَّ إِنِي أَعُوْذُ بِكَ مِنَ الْحِرْمَانِ وَالْمَصِيْبَةِ فِي دِيْنِيْ وَدُنْياَيَ, يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِيْنَ.
Bacana : Alhamdu lillaahil ladzii ballaganiihaa saaliman muaafaa. Allaahumma haadzihii Minan qade ataiituhaa wa ana abduka wa fii qabedhatika as’aluka an tamunna alayya bimaa mananta bihii alaa aooliyaaika, Alaahumma innii auudzu bika minal hirmaani wal musiibati fii diinii wa dunyaaya, yaa arhamar raahimiin.
Inappani to lao tanriwi Jamratul Aqabah nasaba 7 (pitu) bacu-bacu. Tungke-tungke riattanriangna bacu-bacue ribacai makkedae :
بِسِْم اللهِ الَلهُ اَكْبَرُ
Bacana : bismillahi allahu akbar
Inappani to makkellu iyarega to maggoncing sikurang-kurangna 3 (tellu) lampa gemme. Narekko to purana makkellu iyarega maggoncing rilukkani pakeang ihrangta, naripakena pakeang mabiasae, nahallalana ripapole anu harang-nge ri tau ihrang-nge sangadinna addoholo’e nenniya pappadiyolona ritu.
Engka saisanna tauwwe narekko purani mattanring ri Jamratul Aqabah, matteruui lao ri Tanah Mekka mattawwafe’ ifadah nenniya massaing inappani lesu paimeng ri Mina mabbenni 3 (tellu) penni iyarega 2 (dua) penni.
ABBENNIE RI MINA NENNIYA ATTANRIE
Nesseriki mabbenni ri Mina 3 (tellu) penni iyarega 2 (dua) penni, iyanaritu wenni seppulona seddi gangkanna wenni seppulona tellu uleng hajji. Narekko lesangni essoe ri esso maseppulona seddi uleng hajji to laona tanriwi jamrae iya tellu, ripammulai jamrah mammulang-nge inappa jamrah tengngae inappani Jamratul Aqabah. Tungke-tungke riattanriangna bacu-bacue ribacai makkedae :
بِسِْم اللهِ الَلهُ اَكْبَرُ
Bacana : bismillahi allahu akbar
Makkotoro ri esso ma 12 nenniya 13 uleng hajji. Narekko 2 (dua penni)mi to mabbenni ri Mina dua penni tommi to mattanring.
ALESUNG-NGE POLE RI MINA
Narekko saniasani abbennitta nenniya attanringta ri Mina, to lesuna lao ri Tana Mekka, na to matteruna mattawwafe’ rokong nenniya massaing narekko de’ na to matteru ri Tana Mekka ri bunge takkapota ri Mina.
Narekko to purana mattawwafe’ nenniya massaing sukkuni tu pakkasiwiang hajjita, na hallala maneng to na ripapole sininna purae riharangeng ri sesena tau ihrang-nge.
TAWWAFE’ IFADAH
Narekko narekko to maelo’na salaiwi tana marajae, nesseriki lao mattawwafe wada. Narekko to purana mattawwafe’ wada to laona massempajang sunna tawwafe' 2 rakang, inappa to lao ri tujunna Multazam massimang (mellau permisi) ri sese arjangna Puang Allahu Ta'ala naribaca iyae paddoangeng-nge:
اَللَهُمَّ هَذَا أَوَانُ إِنْصِرَافِى إِنْ اذِنْتَ لِيْ غَيْرَ مُسْتَدْبِرٍ بِكَ وَلاَ لَبَيْتِكَ, اَلَلهُمَّ فَاصْحَبْنِيْ العَافِيَةَ فِي بَدَنِيْ وَالْعِصْمَةَ فِيْ بَدَنِيْ وَأَحْسِنْ مُنْقَلَبِيْ وَارْزُقْنِيْ طاَعَتَكَ مَا أَبْقَيْتَنِيْ وَاجْمَعْ لِيْ خَيْرَيِ الدُّنْيَا وَالاَخِرَةِ وَإِنَّكَ عَلَى كُلِ شَيْءٍ قَدِيْرٌ. اَلَلهُمَّ لاَ تَجْعَلْ هَذَا اَخِرَ عَهْدِي بِبَيْتِكَ الْحَرَامِ. وَإِنْ جَعَلْتَهُ اَخِرَ عَهْدِيْ فَعَوِّضْنِيْ عَنْهُ الْجَنَّةَ. وَصَلَّى اللهُ عَلىَ سَيِدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اَلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلَّمَ.
Bacana : Allaahumma haadzaa awaanu inshiraafii in azinta lii gaera mustadebirin bika walaa li baiitika. Allaahumma fashabenil aafiyata fii badanii wal ishmata fii badanii wa ahsin munqalibii warzuqenii thaa’atika maa abeqaeetanii wajema’ lii khaeerayid dunyaa wal aakhirati innaka alaa kulli syaii’in qadiir. Allaahumma laa tajeal haazaa aakhira ahdii bi baiitikal haraami. Wa in ja’altahuu aakhira ahdii fa awwidhnii anhul jannata. Wa shallallaahu alaa sayyidinaa Muhammadin wa alaa aalihii wa shahbihii wasallam.
Narekko to purana massimang ri Puang Allahu Ta'ala to laona bauwi batu abbaung-nge Hajar Aswad inappani to lisu naribaca makkedae :
آيِبُونَ تَائِبُونَ عَابِدُونَ لِرَبِّنَا حَامِدُونَ
Bacana : Aayibuuna taaibuuna aabiduuna lirabbinaa haamiduuna
Na to lisuna lao ri Jeddah.
ASSIARAE RI MADINAH
Makkedai Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam :
مَنْ زَارَنِى مَيْتًا فَكَأَنَّمَا زَارَنِىْ حَيًّا وَ مَنْ زَارَ قَبْرِى وَجَبَتْ لَهُ شَفَاعَتِيْ يَوْمَ القِيَامَةِ وَمَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ أُمَّتِيْ لَهُ سَعَةً ثُمَّ لَمْ يَزُرْ قَبْرِي فَلَيْسَ لَهُ عُزْرٌ.
Bacana : Man zaaranii mayyitan faka annamaa zaaranii hayyan wa man zaara qaberii wajabat lahuu syafaa’atii yaoomal qiyaamati wa maa min ahadin min ummatii lahuu sa’atan tsumma lam yazur qaberii fa laeesa lahuu uzrun.
Bettuanna : Nigi-nigi siaraika ri wettu mateku samannai nasiaraika ri wettu tuwoku, na nigi-nigi siaraiwi kubburu’ku waji’ni wanganro-anroang matti ri esso kiyame. Na de’ koromai seddi tau pole ri umma’ku punnai asagenang inappani de’ nasiaraika majjepu de gaga ozoro napunnai ritu.
Narekko to lao ri Madinah na ri tirona bolae ri Madinah ribacani makkeae :
اَللَهُمَّ إِنَّ هَذَا حَرَمُ نَبِيِكَ وَقَدْ حَرَمْتُهُ عَلَى لِسَانِهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَاجْعَلْهُ وِقَايَةً لِيْ مِنَ النَّارِ
Bacana : Allaahumma inna haazaa haramu nabiyyika wa qade harramtuhuu alaa lisaanihii shallallaahu alaiihi wasallam fajealhu wiqaayatan lii minannaari.
Narekko to lettu’na ri masijie Madinah to muttamana naripaddiolo aje atautta naribaca makkedae :
بِسْمِ اللهِ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلىَ رَسُوْلِ اللهِ. اَللَهُمَ اغْفِرْ لِيْ ذُنُوْبِيْ وَافْتَحْ لِيْ أَبْوَابَ رَحْمَتِكَ.
Bacana : Bismillaahi wash-shalaatu wassalaamu alaa rasuulillaah. Allaahummagfirlii zunuubii waftahlii abewaaba rahmatika.
Inappani to matteru ri Raodhatuh Syarifah na to massempajang pappakaraja masiji 2 rakang. Narekko to purana massempajang to bacana paddoangeng na to marellau ri Puang Allahu Ta'ala iya ri poji-pojie nasaba sesai onrong kaminang malebbi namasero natarima Puang Allahu Ta'ala parellauta.
Nasesaro paddoangeng masero lebbii ri tujunna Raoda iyanaritu :
اَلَلهُمَّ إِنَّ هَذِهِ رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الْجَنَّةِ شَرَّفّتَهَا وَكَرَّمْتَهَا وَنَوَّرْتَهَا بِنُوْرِ نَبِيّكَ وَحَبِيْبِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ, فَاحْشُرْنَا فِي زُمْرَتِهِ وَأَمِتْنَا عَلَى مَحَبَّتِهِ وَسُنَّتِهِ وَاسْقِنَا مِنْ حَوْضِهِ وَبِيَدِهِ الشَّرِيْفَةِ شَرْبَةً هَنِيْئَةً لاَ نَظْمَأُ بَعْدَهَا أَبَدًا إِنَّكَ عَلَى كُلِ شَيْءٍ قَدِيْرٌ.
Bacana : Allaahumma inna haazihi rhodhatun min riyaadhil jannati syarraftahaa wa karramtahaa wa nawwartahaa bi nuuri nabiiyyika wa habiibika Muhammadin shallallaahu alaiihi wasallam, fahsyurnaa fii zumratihii wa amitnaa alaa mahabbatihii wa sunnatihii wasqinaa min haoodhihii wa biyadihisy syariifati syarbatan haniiatan laa nazhamau ba’dahaa abadan, innnaka alaa kulli syaii’in qadiir.
Inappani to tettong na to matteruu mangolo ri kubburu’na Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam nasibwai appakaraja nenniya nenniya appakalebbi kuwaetopa appakkeade’. Inappani riberesellengi rigau engkana de’ namaraja saddata na to makkeda :
اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ أَيُّهَا السَّيِّدُ الْكَرِيْمُ وَالرَّسُوْلُ العَظِيْمُ والرَءُوْفُ الرَّحِيْمٌ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ. السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا نَبِيَّ اللهِ, السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا صَفْرَةَ خَلْقِ اللهِ, السَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا حَبِيْبَ اللهِ. أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلا اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيْكَ لَهُ وَأَنَّكَ عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّكَ بَلَّغْتُ الرِسَالَةَ وَاَدَّيْتَ الاَمَانَةَ وَنَصَحْتَ الأُمَّةَ وَجَاهَدْتَ فِي سَبِيْلِ اللهِ وَصَلَّى عَلَيْكَ اللهُ صَلاَةً دَائِمَةً إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ. رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ. اَلَلهُمَّ اَتِهِ الوَسِيْلَةَ وَالدَّرَجَةَ الرَّفِيْعَةَ وَابْعَثْهُ مَقَامًا مَحْمُوْدًا نِالَّذِيْ وَعَدْتَهُ إِنَّكَ لاَ تُخْلِفُ الْمِيْعَادِ.
Bacana : Assalaamu alaiika ayyuhas sayyidul kariimu war rasuulul azhaiimu war rauufur rahiimu wa rahmatullaahi wa barakaatuh. Assalaamu alaiika yaa nabiyyallaahi, alaiika yaa shafrata khalqillaah. Assalaamu alaiika yaa habiiballaah. Asyhadu allaa ilaaha illallaah wahdahuu laa syariikalahuu wa annaka abduhuu wa rasuuluhuu, wa asyhadu annaka ballagtar risaalata wa azzantal amaanata wa nashahtal ummata wa jaahadta fii sabiilillaahi. Wa shalla alaikallaahu shalaatan daaimatan ilaa yauumiddiin. Rabbanaa aatinaa fiddunyaa hasanatan wa fil aakhirati hasanatan waqinaa azaaban naar. Allaahumma aatihil wasiilata waddarajatar rafiiata wabeatshu maqaaman mahmuudan nillazii wa’adtahuu innaka laa tukhliful miiaade.
Inappani leleki cedde lao ri siwali atau na to mangolo ri kubburu’na pangulutta Abu Bakar, na ri bere sellengi na to makkeda :
اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا خَلَيْفَةَ رَسُوْلِ اللهِ, اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا صَاحِبَ رَسُوْلِ اللهِ فِي الغَارِ, اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا أَمِيْنَهُ عَلَى الأسْرَارِ, جَزَاكَ اللهُ عَنَّا أَفْضَلُ مَاجَزَى إِمَامًا عَنْ اُمَّةِ نَبِيِّهِ, فَقَدْ خَلَفْتَهُ أَحْسَنَ الْخَلَفِ, وَسَلَكْتَ طَرِيْقَهُ وَمِنْهَاجَهُ خَيْرَ سُلُوْكِ, وَنَصَرْتَ الاِسْلاَمَ وَوَصَلْتَ الأَرْحَامَ, وَلَمْ نَزَلْ قَائِمًا بِالْحَقِ حَتىَ اَتَاكَ اليَقِيْنُ, فَالسَّلاَمُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ.
Bacana : Assalaamu alaiika yaa khaliifallaah, assalaamu alaiika yaa shaahiba rasuulillaah fil gaari, assalaamu alaiika yaa amiinahuu alal asraari, jazaakallaahu annaa afdhalu maa jazaa imaaman an ummati nabiyyihii, faqade khalaftahuu ahsanal khalafi, wa salakta thariikahuu wa minhaajahuu khaeera suluuki, wa nashartal islaama wa washaltal arhaama, wa lam nazal qaaiman bil haqqi hattaa ataakal yaqiin, fassalaamu alaiika wa rahmatullahi wa barakaatuh.
Inappani leleki cedde ri siwali atau na to mangolo ri kubburu’na Umar na ri beresellengi makkedae :
اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مَظْهَرَ الإِسْلاَمِ, اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا فَارُوْقُ, اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ يَا مَنْ نَطَقْتَ بِالصَّوَابِ, وَكَفَلْتَ الأَيْتَامَ, وَوَصَلْتَ الأَرْحَامَ, وَقَوِيَ بِكَ الإِسْلاَمُ, اَلسَّلاَمُ عَلَيْكَ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكاَتُهُ.
Bacana : assalaamu alaiika yaa mazhaharal islaam, assalaamu alaiika yaa faaruuq, assalaamu alaiika yaa man nataqeta bis shawaabe, wa kafaltal aeetaama, wa washaltal arhaama, wa qawiya bikal islaamu, assalaamu alaiika wa rahmatullahi wa barakaatuh.
Inappani to mangolo ri kibelae na to baca paddoangeng na to marellau ri Puang Allahu Ta'ala agi-agi ripoji. Nenniya riellau doangeng-ngi sininna tau ripoji-pojie, makkotoro sininnna tau meteppe’e, oncong pasiha asitinajangenna riellau doangeng duwae tau pajajiangta kuwaetopa sininna anre gurutta.
Inappasi to lao massiara ri akkobburukengna to Madinae ritellae Jannatul Baqi. Kira-kira 10.000 (seppulo sebbu) sahabatna Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam rilemme ri lalengna rekkuwaero kobburu’e. Saisani ritu pangulutta Usman kuwaetopa ri laingnae.
Narekko to lettu’na ri kubburu’e Baqi ri beresellengi siningna lise kubburu’e na to makkeda :
السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الدِّيَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُسْلِمِينَ أَنْتُمْ لَنَا سَلَفٌ وَنَحْنُ بِالأَثَرِ, وَيَرْحَمُ اللَّهُ الْمُسْتَقْدِمِينَ وَالْمُسْتَأْخِرِينَ وَإِنَّا إِنْ شَاءَ اللَّهُ بكُمْ لاَحِقُونَ, نَسْأَلُ اللهَ لَناَ وَلَكُمْ العَافِيَةَ.
Bacana : Assalaamu alaiikum ahlad diyaari minal mu’miniina wal muslimiina antum lanaa salafun wa nahnu bil atsari, wa yarhamullahul mustaqedimiina wal musta’khiriina wa innaa insyaa’allaahu bikum laahiquuna, nas’alullaaha lanaa walakumul aafiyata.
Inappani ribacangeng Al-fatihah sininna lise’ kubburu’e Baqi.
Naiyya masiji malebbie risiarai iyanaritu :
1. Masjid Qiblatain. Akkoniro masijie riparentang Nabitta Muhammad shallallaahu alaiihi wasallam mangoloiwi baitullae massempajang.
2. Masjid Ijabah. Akkoniro monro Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam ri wettunna mammusu ritellae Waqeatul Ahzaabi narellau doangna Nabitta, aga natarimani Puang Allahu Ta'ala, nassabarini nasau kininawa.
3. Masjid Quba. Iyanaro masiji naebbue Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam ri wettuna mallekke dapureng lao ro Madinah
4. Masji Bani Najar. Iyanaro masiji mula-mula nonroi Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam majjuma.
Sesa to paro onrong masehoro risiarai iyanaritu :
1. Bulu Uhud. Koniro rilemme pangulutta Hamzah, amaurena Nabitta.
2. Bujung-nge Asiir. Ritellai makkokkoe Bi’rul Khaatam (bujung cicing-nge). Akkoniro mabuang cicinna Nabitta pole ri limanna pangulutta Utsman.
3. Bujung-nge Bidhaa’ah. Koniro rilanti pangulutta Abu Bakar mancaji Khalifah.
4. Bujung-nge Haai. Iyanaro bujung-nge wakkafe’na pangulutta Abu Thalhah. Koniro biasa lao minung Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam.
Papparenngerang :
Masero sitinajani simata to lao mabberejama ri masijie Madinah nasaba engka adanna Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam makkedae :
مَنْ صَلَّى فِى مَسْجِدِى هَذَا أَرْبَعِينَ صَلاةً لاَ تفُوتُهُ صَلاةٌ كُتِبَتْ لَهُ بَرَاءَةٌ مِنَ النَّارِ، وَبَراءَةٌ مِنَ النِّفَاقِ وَنَجَاةٌ مِنَ الْعَذَابِ.
Bettuanna : Nigi-nigi massempajang ri masijiku iyae 40 (patapulo) sempajang de’ nalepperiwi seddi sempajang, riokireng-ngi ri Puang Allahu Ta'ala aleppereng pole ri ranaka nenniya aleppereng pole ri amunapekeng-nge nenniya aleppereng pole paccallang-nge.
AREWEKENG-NGE POLE RI MADINAH
Narekko pura manengni risiarai onrong malebbie ri Madinah, to mappangujuna lesu. Riolo de’napa to lesu lebbi rioloi to lao ri masijie ri Madinah na to massempajang sunna duwa rakang. Inappani to lao beresellengiwi Nabitta shallallaahu alaiihi wasallam sibawa pangulutta Abu Bakar nenniya pangukutta Umar. Inappani ribaca iyae paddoangeng-nge:
اَلْحَمْدُ للهِ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُوْلِ اللهِ. اَلَلهُمَّ إِنَّا نَسْأَلُكَ فِي سَفَرِنَا هَذَا البِرَّ وَالتَّقْوَى وَمِنَ العَمَلِ مَا تَرْضَى. اَللَهُمَّ لاَ تَجْعَلْ هَذَا أَخِرَ اْلعَهْدِ بِرَسُوْلِكَ وَيَسِّرْ لَنَا العَوْدَ إِلَى الْحَرَمَيْنِ الشَّرِيْفَيْنِ, وَاجْعَلْهُ سَبِيْلاً سَهْلاً, وَارْزُقْنَا العَفْوَ وَالعَافِيَةَ فِى الدِيْنِ وَالدُّنْيَا وَالاَخِرَةَ, وَرُدَّناَ سَالِمِيْنَ تَائِبِيْنَ عَابِدِيْنَ سَائِحِيْنَ رَاكِعِيْنَ سَاجِدِيْنَ. الَلَهُمَّ باَرِكْ لَناَ فِيْمَا وَهَبْتَ وَوَفَّقْنَا لِحَمْدِكَ وَشُكْرِكَ. اَلَلهُمَّ أَعِنِيْ وَارْزُقْنِيْ وَادْخِلْنِيْ بِرَحْمَتِكَ فِي عِبَادِكَ الصَّالِحِيْنَ. وَصَلَّى اللهُ عَلَى سَيِدِنَا مُحَمَّدٍ نَبِيِ الأُمِيِ وَعَلىَ اَلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلَّمَ.
Bacana : Alhamdulillaah wash-shalaatu wassalaamu alaa rasuulillaah. Allaahumma innaa nas’aluka fii safarinaa haadzal birra wattaqewaa wa minal amali maa tardhaa. Allaahumma laa tajeal haadzaa aakhiral ahdi bi rasuulika wa yassir lanal aooda ilal haramaiinisy-syariifaini, wajealhu sabiilan sahlan, warzuqenal afwa wal aafiyata fiddiini waddunyaa wal aakhirati, wa ruddanaa saalimiina taaibiina aabidiina saaihiina raaki’iina saajidiina. Allaahumma baarik lanaa fiimaa wahabeta wa waffiqena lihamdika wasyukrika. Allaahumma ainnii warzuqenii wadekhilnii birahmatika fii ibaadikash shaalihiin. Wa sahallallaahu alaa sayyidinaa Muhammadin nabiyyil ummiyyi wa alaa aalihii wa shahbihii wa sallam.
RISALAINI JEDDA
Narekko to menre’na kappala’e ribacasi sininna baca-baca purae ri wettu bunge menre’ta ri kappala’e. Naripamegai bacai makkedae:
آيِبُونَ تَائِبُونَ عَابِدُونَ لِرَبِّنَا حَامِدُونَ
Bacana : Aayibuuna taaibuuna aabiduuna lirabbina haamiduuna
Narekko ri tironi wanuwatta ribacani makkedae :
اللَّهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ خَيْرَهَا وَخَيْرَ اَهْلِهَا وَخَيْرَ مَا فِيهَا, وَأَعُوذُ بِكَ مِنْ شَرِّهَا وَشَرِّ مَا فِيهَا. اَلَلهُمَّ أَعِذْنَا مِنْ وَبَاهًا وَحَبِّبْنَا اِلَى أَهْلِهَا وَحَبِّبْ صَالِحِى أَهْلِهَا إِلَيْنَا. الَلَّهُمَّ اجْعَلْ لَنَا بِهَا قَرَارًا وَارْزُقْنَا فِيْهَا رِزْقًَا حَسَنََا.
Bacana : Allahumma innii as’aluka khaiiraha wa khaiira ahlihaa wa khaiira maa fiihaa, wa audzu bika min syarrihaa wa syarri maa fiihaa. Allaahumma aidznaa min wabaahan wa habbibenaa ilaa ahlihaa wa habbibe shaalihi ahlihaa ilaiinaa. Allaahummajeal lanaa bihaa qaraaran warzuqenaa fiihaa rizqan hasanan.
Narekko to lettu’na ri wanuwatta to matteruna ri masijie massempajang sunna duwa rakang. Sangadinna maperii’i laoki ri masijie mamadaini massempajangki ri bolata.
Narekko to purana massempajang ribacani makkedae :
اَلْحَمْدُ للهِ رَبِ العَالَمِيْنَ عَلَى عَوْدَتِنَا بِسَلاَمَةِ اللهِ لِلْوَطَنِ. اَلْحَمْدُ للهِ الْحَمِيْدِ الْمَجِيْدِ الَّذِي قَدَّرَ اْلوَعْدَ وَالْوَعِيْدَ, وَقَسَّمَ العِبَادَ إِلَى شَقِيٍ وَسَعِيْدٍ, وَاشْكُرْهُ جَلَّتْ قُدْرَتُهُ الَّذِي وَفَّقَنِيْ لِحَجِ بَيْتِ اللهِ الْحَرَامِ وَزِيَارَةِ رَسُوْلِهِ عَلَيْهِ أَفْضَلُ الصَّلاَةِ وَالسَّلاَمِ, وَأَسْأَلُهُ اَنْ يَجْعَلَهُ حَجَّا مَبْرُوْرًا مَقْبُوْلًا. وَصَلَّى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَصَحْبِهِ وَسَلَّمَ.
Bacana : Alhamdu lillaahi rabbil aalamiina alaa aoodatinaa bi salaamatil laahi lil wathani. Alhamdu lillaahil hamiidil majiidil ladzii qaddaral waiida wal waiida, wa qassamal ibaadi ilaa syaqiyyin wa saiidin, wa asykuruhuu jallat quderatuhuul ladzii waffaqanii lihajji baiitil haraami wa ziyaarati rasuulihii alaiihi afdhalus shalaati wassalaami, wa as’aluhuu an yajealahuu hajjan maberuuran maqebuulan. Washallallaahu alaa sayyidinaa Muhammadin wa alaa aali washahbihii wasallam.
Makkoniro urapisie rampei pole ri bicara mataggattungi-eng-ngi pakkasiwiang hajjie. Mammuare bare napabbarakkai Puang Allahu Ta'ala ri sininna tau mateppe’e.
وَصَلَّى اللَّهُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَآلِِ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ فِي الْمَبْدَإِ وَالْخَتَامِ.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar